วันเสาร์ที่ 28 มีนาคม พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓)





๕๑ เอื้อมเด็ดดอกฟ้า
เอื้อม  สอยแต่ดอกไม้     ใกล้มือ เอื้อมเฮย
เด็ด    แต่ดอกต่ำถือ       เด็ดได้
ดอก   สูงสุดยอดคือ       เกินกว่า เอื้อมเฮย
ฟ้า    โปรดสร้างดอกให้  แก่ผึ้งภมรดม ฯ

๕๒ ซื้อควายหน้านา
ซื้อ     โคคราวแรกต้น     ฝนเชย
ควาย  ย่อมแพงเกินเลย    ค่าได้
หน้า   ฝนค่าควายเคย      แพงลิ่ว
นา     ไม่มีควายใช้         จึ้งซื้อควายแพง ฯ

๕๓ ซื้อผ้าหน้าหนาว
ซื้อ    เครื่องนุ่มห่มป้อง   กันหนาว
ผ้า     ผ่อนผืนใหญ่ยาว   อยากได้
หน้า  ที่เยือกเย็นคราว    ลมพัด โบกแฮ
หนาว นักซื้อผ้าใช้         จึ่งได้ผ้าแพง ฯ

๕๔ ซื้อควายในหนอง
ซื้อ    หาพาหนะใช้        ทำนา
ควาย  ย่อมช่วยแบกหา    ทรัพย์ได้
ใน     น้ำนิ่งนอนคา        โคลนเปือก ตมแฮ
หนอง ย่อมปิดควายไว้     ไม่รู้ควายชรา ฯ

๕๕ ซื้อทองในไถ้
ซื้อ    เครื่องประดับเนื้อ   ตัวตน
ทอง  นพคุณของคน      พ่อค้า
ใน    ไถ้ใส่ทองขน        ขายถูก
ไถ้    ใส่ทองหุ้มผ้า        พ่อค้าทองปลอม ฯ

๕๖ ได้บนเสียล่าง
ได้    พึ่งผู้ใหญ่คุ้ม        รักษา
บน    เกศท่านเมตตา    ชุบย้อม
เสีย   เพื่อนพวกอิจฉา    เหินห่าง
ล่าง   ลูกน้องไม่ล้อม     แห่ห้อมพร้อมเพรียง ฯ

๕๗ ได้ล่างเสียบน
ได้    พรรคพวกแวดล้อม ล้นหลาม
ล่าง   ลูกน้องติดตาม      ปกป้อง
เสีย   ผู้ใหญ่ไม่ตาม        เสริมส่ง สูงนา
บน    ไม่เมตตาต้อง        ต่ำเตี้ยตกดิน ฯ

๕๘ หูหนวกตาบอด
หู       ฟังแต่ไม่รู้           สำเนียง
หนวก  ไม่รับฟังเสียง       ค่าก้อง
ตา      ดูแต่รูปเพียง        ว่ารูป คนแฮ
บอด   ไม่หลงรูปน้อง       นั้นแล้วสุขเกษม ฯ

๕๙ เสียน้อยเสียยาก
เสีย   ทรัพย์บริจาคสิ้น    สูญหาย
น้อย  นิดคิดเสียดาย      ขัดข้อง
เสีย   เปล่าไม่เสียขาย    มีค่า คืนแฮ
ยาก   จักหยิบยื่นต้อง     ลักปล้นคนรวย ฯ

๖๐ เสียมากเสียง่าย
เสีย   ทรัพย์กลับได้ชื่อ   ลือชา
มาก   แต่มีเหรียญตรา    ตอบให้
เสีย   เงินกลับได้จา-      รึกชื่อ
ง่าย   กว่าง่ายจ่ายได้      ชื่นหน้าตาบาน ฯ

๖๑ ถี่ลอดตาช้าง
ถี่      ถ้วนสิ่งจีดจ้อย      คอยมอง
ลอด  เล็ดเม็ดงากรอง     เก็บไว้
ตา    ไม่รอบตัวของ       มีค่า มากแฮ
ช้าง   ใหญ่ลอดออกได้   ไม่รู้เมื่อไร ฯ

๖๒ ห่างลอดตาเล็น
ห่าง   ไกลใจจดจ้อง      จับผิด
ลอด  ช่องเพียงเล็กนิด    ปิดป้อง
ตา     หลังไม่เพ่งพิศ      ดูทั่ว ถึงแฮ
เล็น   ไม่พ้นตาต้อง        คลี่ผ้าหาเล็น ฯ

๖๓ เสียกำซ้ำกอบ
เสีย   เบี้ยสิ่งเล็กน้อย            ในมือ
กำ    ไม่ปล่อยเลยถือ            แน่นไว้
ซ้ำ    คราวเคราะห์ร้ายคือ       โจรจับ ตัวแฮ
กอบ  ทรัพย์ยกมือไหว้           ยื่นให้โดยดี ฯ

๖๔ วัวหายล้อมคอก
วัว     ที่เลี้ยงปล่อยไว้     กลางลาน บ้านแฮ
หาย   ลับวัวใช้งาน         หมดบ้าน
ล้อม   คอกตอกลิ่มดาน   ขัดปาก คอกแฮ
คอก   ที่ล้อมสี่ด้าน         ปิดกั้นวัวชรา ฯ

๖๕ ลมเพลมพัด
ลม    ว่าวพัดว่าวให้       ลอยลม
เพ     พัดใบเรือจม        ล่มร้าย
ลม    ฝนพัดฝนพรม       พรำค่ำ เช้าแฮ
พัด    เล่นไปมาคล้าย     จิตผู้รวนเร ฯ

๖๖ หาลาภทางไกล
หา    เงินต้องออกค้า     กำไร
ลาภ   อยู่ถึงเมืองไกล     ต่างด้าว
ทาง   เดินผ่านโจรไพร    คอยดัก ปล้นแฮ
ไกล   สุดหล้าค้าข้าว      ขาดสิ้นทุนรอน

๖๗ เสียสัดใช้ถัง
เสีย   ทรัพย์เสียศักดิ์สิ้น   สารพัด เสียเฮอ
สัด    อย่ายอมเสียสัตย์    ซื่อไว้
ใช้     ความสัตย์มาวัด     คุณค่า คนแฮ
ถัง     ย่อมตวงข้าวได้     อย่าใช้ตวงคน ฯ

๖๘ ได้คืบเอาศอก
ได้    ที่นาไร่น้อย          รุกเขา
คืบ    หนึ่งไม่พอเอา       ศอกได้
เอา   อีกหนึ่งว่าเรา        ยังอยาก ได้แฮ
ศอก  หนึ่งท่านกลับให้    ปรับใช้สองวา ฯ

๖๙ ลากหนามจุกช่อง
ลาก   ไม้หนามปิดกั้น     หนทาง
หนาม ไหน่ลากมาวาง     ปิดไว้
จุก     เจ่านั่งอยู่กลาง     รั้วรอบ
ช่อง   ไม่มีหนีได้           ป่าไหม้ตัวตาย ฯ

๗๐ ลากหนามข้างปลาย
ลาก   ลู่กิ่งไผ่ล้อม         เคหา
หนาม ไหน่ลากเอามา     ปิดป้อง
ข้าง   โคนย่อมมีตา        มีกิ่ง กีดแฮ
ปลาย ที่ลากมักข้อง       ขัดค้างขวางรี ฯ

๗๑ ตีวัวกระทบคราด
ตี        วัวตัวเชื่องช้า      โกรธวัว
วัว       ที่ลากคราดกลัว   เจ็บแท้
กระทบ  ถูกคราดรัว        เสียงเฆี่ยน ขับแฮ
คราด   ที่วัวลากแต้        ไม่รู้เจ็บเลย ฯ

๗๒ ขุดบ่อล่อปลา
ขุด    หนองปักกร่ำไว้     ดักปลา
บ่อ    ลึกมีธารา            หล่อเลี้ยง
ล่อ    ให้หมู่มัจฉา         มาอยู่ เย็นแฮ
ปลา  กลับถูกจับเกลี้ยง   บ่อเลี้ยงล่อปลา ฯ

๗๓ หมาเห็นข้าวเปลือก
หมา     โซหิวแสบท้อง   มองคน
เห็น     ท่านเลี้ยงไก่จน   อิ่มท้อง
ข้าว     ที่ไก่นกวน         มาจิก กินแฮ
เปลือก ที่หุ้มข้าวกล้อง    สุนัขต้องมองเมิน ฯ

๗๔ เข้านอกออกใน
เข้า    วังตั้งแต่เช้า         ตกเย็น
นอก   จากคนยากเข็ญ    อย่าเข้า
ออก   มาโอ่อวดเป็น       คนใหญ่ ยศแฮ
ใน     พระราชวังเจ้า       กราบเท้าเจ้านาย ฯ

๗๕ เข้าพระเข้านาง
เข้า    วัดกราบพระเจ้า     พระสงฆ์
พระ    เดชพระคุณจง      ปกป้อง
เข้า    บ้านแม่ยายตรง     เข้ากราบ ตีนแฮ
นาง   แม่เมตตาต้อง       ยกให้ลูกสาว ฯ



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น