วันพฤหัสบดีที่ 31 มีนาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๔๓)



๘๓๑. บอกใบ้ให้หวย
บอก         ลูกศิษย์ชิดใกล้                     ครูบา
ใบ้            ว่าเรือจ้างมา                         ท่าช้าง
ให้            ศิษย์ออกไปหา                    เรือขี่  เล่นเฮย
หวย          ออก ต. เรือจ้าง                   เชิดช้ำ เช้าเย็น ฯ

๘๓๒. หาเหาใส่หัว
หา          ผัวกลัวเหว้ว้า                       วัยดึก
เหา        เฉกผัวชั่วนึก                         ว่าผึ้ง
ใส่          ศรีษะรู้สึก                             คันทั่ว  หัวแฮ
หัว         ที่มีเหาทึ้ง                             เกศทิ้ง  เสียดาย ฯ

๘๓๓. หาห่วงผูกคอ
หา        สร้อยมาใส่คล้อง                  คอตน
ห่วง      นักกลัวว่าคน                        ตัดสร้อย
ผูก        สร้อยส่อใช่ชน                     จนยาก
ศอ        ที่มีสร้อยร้อย                        ห่วงไว้  คือเมีย ฯ

๘๓๔. เมียสองต้องห้าม
เมีย      หลวงมีอยุ่แล้ว                     มีเมีย น้อยเฮย
สอง     ฝ่ายซ้ายขวาเสีย                  กว่าได้
ต้อง     เช้าค่ำนัวเนีย                        นั่งด่า  ทอแฮ
ห้าม     อย่ามีสองให้                        เดือดร้อน  สอนชาย ฯ

๘๓๕. เมียสามตามตำรา
เมีย      มากหากเก่งสู้                     สงคราม
สาม     สี่มีเมียงาม                          ง่ายไซร้
ตาม     แต่ทรัพย์สินตาม                 ใจเศรษฐีแฮ
ตำรา    ท่านว่าไว้                            วุ่นข้าง ขุนแผน ฯ

๘๓๖. ข่มเหงเขนงร้าย
ข่ม       เขาโคเกี่ยวหญ่้า                 กองดิน
เหง      ข่มเขาโคกิน                       ยอดหญ้า
เขนง   โคดั่งคมหิน                        หัวเหวี่ยง  ขวิดเฮย
ร้าย      เคราะห์เขาโคคว้า              ขวิดเนื้อ  เลือดไหล ฯ

๘๓๗. รักสนุกทุกข์สนัด
รัก         ใดไม่เท่าด้วย                    รักนาง
สนุก      เสน่ห์กาเมปาง                  ดับดิ้น
ทุกข์     นักเมื่อรักจาง                    ปางเกิดโรคแฮ
สนัด     ดั่งโลกโศกสิ้น                   สุขไร้รอตาย ฯ

๘๓๘. แมวห้าหมาหก
แมว     ที่ทางลากห้อย                   ลงดิน
ห้า       นับหางหากิน                      ตะกละแท้
หมา     หางตกหัวผิน                     ดมกลิ่น  ดินเฮย
หก       ดั่งขาหกแล้                       ท่านห้ามเลี้ยงดู  ฯ

๘๓๙. แม่หม้ายลูกติด
แม่       หญิงงามเสน่ห์พริ้ง           แพรวพราว
หม้าย  แต่ยังวัยสาว                      เสน่ห์พร้อม
ลูก       สองด่ั่งดวงดาว                 ประดับ  เดือนนั้น
ติด       แม่ดั่งดาวล้อม                  แห่ห้อม  มาแถม ฯ

๘๔๐. เต่าใหญ่ไข่กลบ
เต่า      ตนุนอนนิ่งเนื้อ                นิ่มมือ
ใหญ่    อยู่ต่ำใต้สะดือ                ดกหญ้า
ไข่       หำแห่งใครหือ                ห้อยทับ   อยู่เฮย
กลบ    เต่าอนหลบหน้า              อยู่ใต้  ใข่บัง  ฯ

๘๔๑. ไก่แก่แม่ปลาช่อน
ไก่             รู้เชิงชาติเชื้อ               ไก่ชน
แก่           ไก่สังเวียนกล                ไกรู้
แม่           ไม่กกลูกตน                   บนบก
ปลาช่อน  ปลาเจ้าชู้                       กกช้อน  นอนอม ฯ      

๘๔๒. ไก่อ่อนสอนขัน
ไก่        รุ่นยังไม่รู้                             เชิงชน
อ่อน     ฝึกยังไม่ทน                         ต่อสู้
สอน     สั่งอยู่หลายหน                    หลายท่า
ขัน       ไม่เก่งตัวผู้                           แต่แข้งขาดเดือย ฯ

๘๔๓. พ่อแจ้แม่อู
พ่อ      พงศ์พันธุ์ไก่เตี้ย                 ตัวดี
แจ้      ต่ำขนดกมี                          ด่างพร้อย
แม่     พันธุ์ใหญ่ใก่ดี                      ขนเก่ง
อู       แม่ใหญ่พ่อจ้อย                    ลูกต้อย  พันทาง ฯ

๘๔๔. พอม้าแม่ลา
พ่อ       วิ่งเร็วรวดแม้น                ลมพา  ยุแฮ
ม้า        ที่พระราชา                     ช่วงใช้
แม่       เป็นสัตว์มีนา                   นะมาก
ลา       ตกลูกมาได้                     ชื่อล้อ  พอใจ ฯ







วันพฤหัสบดีที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรรม (๔๒)


๘๒๑. นกไร้ไม้โหด
นก        ไม่เกาะกิ่งไม้        ต้นใด
ไร้          นกกาอาศัย          พรั่งพร้อม
ไม้         ตาบโตนดอยู่่ใน    กลางทุ้ง
โหด      ไม่มีนกล้อม           เพราะไร้  ดอกผล ฯ


๘๒๒. ไม้ดกนกชุม
ไม้          ใดมีลูกไม้            สุกงอม
ดก          ดื่นรสหวานหอม  นกรู้
นก          กาย่อมบินตอม   จับกิ่ง  กินแฮ
ชุม          แห่งนกกาผู้        ชอบลิ้ม  ชิมผล ฯ

๘๒๓. ชายจริงหญิงแท้ง
ชาย      ที่ฝึกหัดร้อง            ละครนอก
จริง       แน่เพศชายบอก     เช่นน้ัน
หญิง     ที่เล่นละครออก     ท่าร่าย  รำเฮย
แท้       แน่เพศนางชั้น       ชาติเชื่้อชาววัง  ฯ

๘๒๔. บ้านนอกเข้ากุรง
บ้าน      ป่าตาเถื่อนไร้         ศึกษา
นอก      ทุุ่งท่าไร่นา            ป่ากว้าง
เข้า        เมืองมักตื่นตา       ดูดึก  รามแฮ
กุรง       เทพเทวดาสร้าง    เศกแท้แลหลง  ฯ

๘๒๕. ฟ้าผ่ากลางแดด
ฟ้า       ไม่่ร้องครั่้นครื้่น         ครวญคราง
ผ่า        สนั่นดั่งลงกลาง       แดดจ้า
กลาง   ทุ่งท่ากลางทาง        กลางวี่  กลางวัน
แดด     ส่องแจ่มจ้าฟ้า          ผ่าเปรี้ยง  เสียงดัง ฯ

๘๒๖. ฟ้าไม่ผ่าหมา
ฟ้า        ผ่าเพราะฟ้าโกรธ      เป็นไฟ
ไม่        โปรดคนบาปใจ        หยาบช้า
ผ่า        เปรี้ยงเพื่อเตือนใคร  คนบาป  ชั่วเฮย
หมา     ไม่เคยเลยฟ้า            ผ่าต้องหัวหมา  ฯ

๘๒๗. ให้ฟ้าผ่าตาย
ให้        คำสัตย์ไว้ว่า             เสียสัตย์
ฟ้า        โปรดจงวับัติ            เหตุด้วย
ผ่า        หัวแตกตายพลัด      ผัวลูก  เมียแฮ
ตาย      ฉับพลันทันม้วย       เหตุด้วย  สาบาล ฯ

๘๒๘. นิพพานพ้นโลก
นิพ         พุติงดับสิ้น            เบญจขันธ์
พาน       พบพระภควัน        ว่ายฟ้า
พ้น         เกิดแด่ตายอัน      ทุกข์โศก
โลก       มิได้พบหน้า         นับล้าน  แสนกัลป์  ฯ

๘๒๙. ฟ้าผ่ากลางแดด
ฟ้า         เปรี้ยงเสียงสนั่นก้อง   เวหน
ผ่า         ฟาดลงมาบน               ที่แจ้ง
กลาง    ทุ้งท่าผู้คน                   ยืนนั่ง
แดด     แก่ฟ้าดั่งแกล้ง             หยอกผู้  สาบาล  ฯ

๘๓๐. ฝนตกแดดออก
ฝน         ไม่มีเมฆครึ้ม           ฟ้าฝน
ตก          สู่ภาคภูวดล           แผ่นพื้น
แดด        สว่างกระจ้่างหน    ทางทั้ว
ออก        จากเรือนแล้วขึ้น    สู่ท้อง  หาเมีย ฯ


วันพฤหัสบดีที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๔๑)





๘๐๖ ปิดทองหลังพระ
ปิด      ทองเหลวติดเนื้อ        ปฎิมากร แฮ
ทอง    ดั่งทองทาบทา           พระไว้
หลัง    พระบาทปัจฉา           พระปฤษ   ฎางค์แฮ
พระ     ย่อมน่ากราบไหว้       ทั้วหน้า  ตลอดหลัง ฯ

๘๐๗. ไม่ใช่ขี้ไก่
ไม่       เหมือนคนต่ำช้า         เลวทราม
ใช่       เม็ดทรายอยู่ตาม        หาดพื้น
ขีึ้        ช้างอย่าเหยียบยาม     เดินป่า
ไก่       พระลอไก่พื้น              ไก่บ้าน  แสนงาม ฯ

๘๐๘. ไม้เบื่อไม้เมา
ไม้      สมุนไพรท่านใช้      ทำยา
เบื่อ    พิษฆ่ามัจฉา            ชักดิ้น
ไม้      พืชพวกกัญชา         ยาฝิ่น
เมา     แทบตายวายสิ้น     ชีพด้วย สมุนไพร ฯ

๘๐๙. ไม้อ่อนดัดง่าย
ไม้        ตะโกข่อยไม้        ดัดงาม
อ่อน     ลู่โอนไปตาม       หัตถ์ได้
ตัด       ไม้ท่านดัดยาม     ยังอ่อน
ง่าย      ดั่งสอนเด็กให้      เรียบร้อย สวยงาม ฯ

๘๑๐. ไม้แก่ดัดยาก
ไม้       เนื้อแข็งกระด้าง    โดยมาก
แก่       แกร่งมีแก่นยาก    ดัดได้
ดัด       คนแก่หมดอย่าก  อย่าดัด  สอนแฮ
ยาก     จะดัดดัดให้          เฒ่าดื้อ หัวแข็ง ฯ

๘๑๑. ยกตนข่มท่าน 
ยก      ตัวว่าเก่งกล้า        กว่าคน
ตน     ต่ำเตี้ยยกตน         ใหญ่กล้า
ข่ม     คนอื่นยากจน        ต้อยต่ำ
ท่าน   ไม่อยากมองหน้า  พวกอ้า  ปากโว ฯ

๘๑๒. ยกหางตัวเอง
ยก      หางให้ห่างพ้น         อาจม
หาง    สุนัขชักดม               ไม่ได้
ตัว      ทำชั่วมัวชม              ดมกลิ่น เขาแฮ
เอง    เที่ยวเลียตูดให้         พวกพ้อง ของตน ฯ

๘๑๓. ยื่นแก้วให้ลิง
ยื่น      มณีนพรัตน์ล้ำ          ค่าควร  เมืองเฮย
แก้ว    มีค่าคำนวณ             ไม่ได้
ให้      แก่สัตว์ซนชวน         ให้เชื่อง
ลิง      กลับแยกเขี้ยวให้      จับเขวี้ยงเหวี่ยงไป ฯ

๘๑๔. ร่มโพธิร่มไทร
ร่ม      ไม่้ใบตกป้อง         แดดฝน
โพธิ   ที่พระทศพล          ตรัสรู้
ร่ม      เกล้าประชาชน      ชาวโลก
ไทร    ร่มเกศเกล้าผู้         เดือดร้อน  อาศัย  ฯ

๘๑๕. น้ำคำน้ำใจ
น้ำ      อ้อยชอบโอษฐ์ลิ้ม      ชิมหวาน
ค่ำ      หยาบส่อสันตาน         ชาติเชื้อ
น้ำ      จิตคบกันนาน              รูํ้จัก  ใจเฮย
ใจ       จีดใจเอื้อเฟื้อ              ต่างรู้  ใจกัน ฯ

๘๑๖. น้ำใสใจคอ
น้ำ      จิตคนต้ังแต่         เดิมที
ใส       สว่างกระจ่างสี    พร่างพร้อย
ใจ       คนต่อมามี           โกรธโลภ หลงแฮ
คอ      คดใจมืดคล้อย     คร่ำด้วย ตัณหา ฯ

๘๑๗. น้ำใสใจจริง 
น้ำ      ใจเพื่อนก่อนน้ัน     แสนดี
ใส      สว่างซื่อตรงมี        สัตยฺ์ซื่อ
ใจ      เพื่อนต่อมาสี          ดำหม่น
จริง    กลับสับปลับปลิ้น   ปากไร้  สัจจริง ฯ

๘๑๘. น้ำตาตกใน
น้ำ      เนตรไม่ตกอิ้น     ตันใจ
ตา     ไม่มีวันไหล         อาบหน้า
ตก     ในอกทรวงใน     พูดไม่ออกเฮย
ใน      อกใจไพร่ฟ้า      โศกเศร้า เหงาทรวง ฯ

๘๑๙. น้ำตานองหน้า
น้ำ       เนตรนองเนตรเศร้า    โศกศัลย์
ตา       ดั่งบ่อน้ำอัน                เอ่อน้ำ
นอง    จากอกใจตัน               ตีบอัด อั้นแฮ
หน้า    จึงหม่นหมองคล้ำ       คราบน้ำ  ตาไหล ฯ

๘๒๐. น้ำไหลไฟดับ
น้ำ       กามราคหลั่งน้ำ         กามา
ไหล    หลั่งเมื่อไฟรา            คะไหม้
ไฟ       ราคะตัณหา               หน้ามืด
ดับ       มอดเมื่อยามได้        หลั่งน้ำ กาเม