วันอาทิตย์ที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓๙)

๗๗๖. หนักเอาเบาสู้
หนัก      หน้าไม่ย่อท้อ       ถอยกลับ
เอา        บ่าเข้าแบกรับ      หนักไว้
เบา        ไม่นั่งคอยนับ      เพื่อนที่ ทำแฮ
สู้           วิ่งเต้นช่วยให้      เรียบร้อย  การงาน ฯ

๗๗๗. คนดีมีน้อย
คน      เราในโลกคล้าย      กรวดทราย
ดี         ดั่งเพชรมณีหาย     หมดแล้ว
มี        แต่เม็ดทรายหลาย   ล้านโกฎิ
น้อย    นักจักพบแก้ว          เพชรน้ำ  งามดี ฯ

๗๗๘. คนถ่อยมีมาก 
คน     เราในโลกคล้าย       ฝูงลิง
ถ่อย   ชั่วน่ากลัวจริง          จิตคล้าม
มี       แทรกอยู่ชายหญิง    แยกยาก
มาก   ชั่วมากถ่อยห้าม       หยุดได้  ไป่มี ฯ 

๗๗๙. คนชั่วหายาก
คน     เราในโลกนี้          ล้นหลาม
ชั่ว      ไม่มีดีงาม            ถ้วนทั่ว
หา      ไม่พบชั่วถาม      ดูทั่ว  หน้าแฮ
ยาก    จะพบเพราะล้วน  ว่าข้า  แสนดี ฯ

๗๘๐. คนดีทุกคน
คน      เราในโลกนี้           ล้นหลาม
ดี         เลิศทุกหน้าถาม   ทั่วถ้วน 
ทุก       คนมีมีทราม         ต่ำชุั่ว  ช้าเฮย
คน       ทุกคนว่าล้วน       เลิศล้น  ทำดี ฯ

๗๘๑. อกเลาอกไก่
อก     ใจใครย่อมรู้           อยู่กลาง
เลา    อกประตูขวาง        อยู่หน้า
อก     เรือนทอดอยู่ทาง  ยอดขื่อ  เรือนเฮย   
ไก่     อกแหลมนอนอ้า   อกท้า  ฟ้าดิน ฯ

๗๘๒. อายุวรรณะสุขะพละ
อายุ      ยืนอยู่ร้อย         ขวบปี
วรรณะ  ผ่องใสสี            ผ่องแผ้้ว
สุขะ      สุขกายี              สุขจิต
พละ     แกร่งกล้าแกล้ว  แก่ผู้  อ่านโคลง ฯ

๗๘๓. หนักเอาเบาสู้
หนัก     หน้าไม่ย่อท้อ      ถอยกลับ
เอา       บ่าเข้าแบกรับ      หนักไว้
เบา       บางไม่นั่งนับ       คะแนนคู่  คี่่แฮ
สู้          วิ่งตรวจตราให้    เรียบร้อย กิจการ ฯ

๗๘๔. ลบหลู่ดูเบา
ลบ     คุณพ่อแม่เลี้ยง      ดูมา
หลู่่     พระคุณครูบา        ฝึกให้
ดู        หมิ่นญาติวงศา    ตกยาก
เบา     กว่าใบไม้ไร้         ค่าแห้ง  ตกดิน ฯ

๗๘๕. เอาน้ำลูบท้อง
เอา   อะไรใส่ท้อง         ไม่มี
น้ำ    ท่าเย็นยังดี           ดื่มได้
ลูบ    หน้าลูบอกสี        หน้าแจ่ม  ใสแฮ
ท้อง  แสบคนยากไร้     ดื่มน้ำ กันตาย ฯ

๗๘๖. ปากอย่างใจอย่าง
ปาก     พูดไพเราะล้ำ      คำหวาน
อย่าง    ว่าดื่มน้ำตาล      ฉ่ำถ้อย
ใจ        มุ่งแต่แรงงาน     ชักลาก
อย่าง   พวกควาญช้างน้อย ขี่ช้าง  ตัวโต ฯ

๗๘๗. หมาแทะกระดูก
หมา      เป็นสัตว์ล่าเนื้อ      ทั้งหลาย
แทะ      สัตว์เป็นสัตว์ตาย   เน่าแล้ว
กระ       สือย่อมกระหาย     ดูดเลือด  คนเฮย
ดูก        มนุษย์คนไม่แคล้ว แทะเนื้อ  กันเอง ฯ  

๗๘๘. พูดเป็นต่อยหอย
พูด      จาไม่เล่นล้อ          หมอความ
เป็น      มืดประมงตาม      โขดน้ำ
ต่อย     ตีแต่หอยงาม        งอกแง่  หินแฮ
หอย    ที่อมหินช้ำ             ชือ่ช้ำ อีรม ฯ

๗๘๙. ฟื้นฝอยหาตะเข็บ
ฟื้น       มูลฝอยที่ทิ้ง          รกรา
ฝอย     ขยะเที่ยวเสาะหา   เขี่ยค้น
หา        ทรัพย์ที่ตกคา       กองขยะ
ตะเข็บ  คะขาบหนีร้น         รี่เข้า  กัดขา  ฯ

๗๙๐. มดแดงแฝงมะม่วง
มด        ทำรังอยู่ต้น      อัมพวา
แดง      ตื่นผลพฤกษา  สุกย้อย
แฝง      ตัวดั่งหนุ่มตา    ทิศเพ่ง  สาวแฮ
มะม่วง  ประดุจสาวน้อย อดลิ้ม  ชิมหวาน ฯ



วันจันทร์ที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓๗)

๗๔๑. ถอยหลังเข้าคลอง
๐ ถอย     เรือน้อยกลับเข้า    คืนหลัง
หลัง        ที่มีไม้บัง                คลื่นได้
เข้า         จอดฝั่งประทัง        ตัวหลบ คลื่นแฮ
คลอง      แคบมีต้นไม้          หลบพ้น  คลื่นลม ฯ

๗๔๒. ทองไม่รู้ร้อน
๐ ทอง    ตกไฟไม่ไหม้        เป็นกอง เถ้าแฮ
ไม่          หมดคุณค่าทอง    แท่งแท้
รู้             กันว่าเป็นของ       มีค่า
ร้อน        เท่าร้อนไม่แพ้       พ่ายไหม้  หายสูญ ฯ

๗๔๓. ท่าดีทีเหลว
๐ ท่า      รำนวยนาฎเจ้า     นายโรง
ดี            พระเอกโอ่โถง    ถ่องแท้
ที           เล่นรบตัวโกง      ตัวยักษ์
เหลว   อ่อนท่าป้อแป้       พ่ายแพ้  ยักษ์มาร ฯ

๗๔๔. ทำหูทวนลม
๐ ทำ    ไม่รู้ไม่ชี้             สีสา
หู          หนวกฟังภาษา  บอกใบ้
ทวน     พายุวาจา           ไม่หวั่น  ไหวแฮ
ลม        ปากคนไกลใกล้ ขาดไร้  พลังแรง ฯ

๗๔๕. รู้ไว้ใช่ว่า  ใส่บ่าแบกหาม
๐ รู้ไว้      ในจิตแจ้ง         ปัญญา
ใช่ว่า       หนักเกศา         ใส่ไว้
ใส่บ่า      แบกไปมา         ยืนนั่ง
แบกหาม ความรู้ใช้         ไม่รู้  หนักเลย ฯ

๗๔๖. สันดานขุดยาก
๐ สัน       แบ่งขวาแบ่งซ้าย      จากกัน
ดาน        หมักดองสืบสัญ         ชาติไว้
ขุด          ออกจากจิตอัน           สืบเนื่อง  มาแฮ
ยาก        จะขุดออกได้              จากต้น  สันดาน ฯ

๗๔๗. ไม่ข้ามสันดอน
๐ ไม่      มีลมส่งให้               เรือใบ
ข้าม       ปากอ่าวออกไม่      น่านน้ำ
สัน         แห่งบาปลึกล้ำ        สุดข้าม  สันดอน ฯ


๗๔๘. ดินน้ำลมไฟ
๐ ดิน       คือธาตุแก่นแท้         โลกันต์
น้ำ           ธาตุชุบชีวัน               เกิดเกล้า
ไฟ          ธาตุอบอุ่นอัน             อุบัติ  มาแฮ
ลม          ส่งวิญญาณเข้า          เกิดก้อน  ชีวา ฯ

๗๔๙. เกิดแก่เจ็บตาย
๐ เกิด      มามีร่างแล้              วิญญา
แก่          เฒ่าทุกเวลา             ล่วงพ้น
เจ็บ         ป่วยเกิดโรคา            กินร่่าง  กายแฮ
ตาย        ล่วงลับย้อนต้น          เกิดแล้วเวียนตาย ฯ

๗๕๐. เวียนว่ายตายเกิด
๐ เวียน    ตายเวียนเกิดซ้ำ       แสนหน
ว่าย         อยู่ในสายชล            เชี่ยวคว้าง
ตาย        เป็นสัตว์เป็นคน         เป็นเทพ
เกิด        ชั่วเกิดดีบ้าง              ชั่วร้อย  กัปป์กัลป์  ฯ

๗๕๑. นักเขียนไส้แห้ง
๐ นัก       คิดพียรจดข้อ        ประพันธ์
เขียน       สิ่งที่คิดฝัน            ฝากไว้
ไส้           ทุกขดตีบตัน          อดอยาก
แห้ง        ขอดโดยมิได้          คิดค้า  ขายของ ฯ

๗๕๒. มะพร้าวตื่นตก  ยาจกตื่นมี
๐ มะพร้าว    เตี้ยตกกลั่ว          เต็มคอ
ตื่นตก          เจ้าของรอ           เก็บค้า
ยาจก           ยากจนพอ           มีสัก  ชั่งแฮ
ตื่นมี            นั่งลอยหน้า         นุ่งผ้า  แพรไหม ฯ

๗๕๓. หลงทางฟังเสียงกู่
๐ หลง     เดินในป่ากว้าง          กลางไพร
ทาง         ไม่มีเดินใน                ป่าไม้
ฟัง           เสียงเพื่อนเดินไกล  กู่กลับ
เสียงกู่     ช่วยเรียกให้              กลับย้อน  คืนเรือน ฯ


๗๕๔. หลงรูกู่ไม่กลับ
๐ หลง   นางแม่แห่งน้อย          กลอยใจ
รู            เรี่ยวเที่ยวหลงไป        รกเรี้ยว
กู่           เรียกสักเท่าไร             ใจขาด
ไม่กลับ  คืนมาเคี้ยว                  หมากแห้ง   พลูเหลือง ฯ

๗๕๕.บุญทำกรรมแต่ง
๐ บุญ      ทานที่ก่อสร้าง           กุศล
ทำ           แต่ชาติก่อนจน          ชาตินี้
กรรม        ดีย่อมส่งผล               เป็นสุข
แต่ง         รูปแต่งใจชี้                 ชาติให้   เกิดมา ฯ

๗๕๖. บุญหนักศักดิ์ใหญ่
๐ บุญ     ท่านสร้่างไว้แต่        ปางใด
หนัก       ดั่งหิมาลัย                ลูกนั้น
ศักดิ์       สูง่ส่งกว่าใคร            คนอื่น
ใหญ่       ยิ่งกว่าชนช้้น            ร่วมเชื้อ  วงศ์วาร ฯ

๗๕๗. เบี้ยน้อยหอยน้อย
๐ เบี้ย        จั่นหมั่นเก็บไว้       มากมี
น้อย           หนึ่งเท่าไรดี         กว่าไร้
หอย           ใช้ปากเดินที         ละกะเบียดเฮย
น้อย            หนึ่งไม่บ่นใช้        ปากก้าว  แทนตีน ฯ

๗๕๘. เบี้ยใบ้รายทาง
๐ เบี้ย    ที่จ่ายแก่เจ้า            ด่านขนอน
ใบ้          ไม่พูดปากบอน       ปากโป้ง
ราย         ทางที่สัญจร           ผ่านด่าน
ทาง        ไม่ต้องแล่นโค้ง     พ่อค้า  หาเงิน ฯ

๗๕๙. ปลาข้องเดียวกัน
๐ ปลา      ที่คนจับได้           หลายตัว
ข้อง         ที่ใส่รวมตัว           ปิดไว้
เดียว       หนึ่งเน่ากลิ่นกลัว  เหม็นหมด  ข้องแฮ
กัน          ออกตัวตายให้       หมดสิ้น กลิ่นเหม็น ฯ