วันอาทิตย์ที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓๖)






๗๒๑  คนสูงกว่าคน  มักหักกลางคัน
๐ คนสูง     กว่าพวกพ้อง    ร่วมพรรค
กว่าคน      อื่นขี้มัก              เกลียดหน้า
มักหัก        มักโค่นหลัก      ไม่มั่น  คงแฮ
กลางคัน    คนมักกล้า         หักล้าง  ผลาญลง ฯ

๗๒๒.  ขนทรายเข้าวัด
๐ ขน     ทรายชายหาดเข้า    วัดวา
ทราย    เกลื่อนกลาดดาษดา  ค่าไร้
เข้า       ไปอยู่ในอา                 รามก่อ  สร้างแฮ
วัด         ก่อเจดีย์ให้                กราบไหว้  บูชา  ฯ

๗๒๓. ขนมผสมน้ำยา
๐ ขนม  จีนกินเปล่าได้     โดยไฉน
ผสม      กับน้ำแกงใคร      ย่อมรู้
น้ำ         ยาอย่าให้ใส        ให้ค่น  เกินแฮ
ยา         ไม่ใส่ไร้ผู้             อยากลิ้ม  ชิมขนม ฯ

๗๒๔. ข้าวใหม่ปลามัน
๐ ข้าว     เก็บเกี่ยวใหม่สิ้น    หน้านา
ใหม่        นุ่มหอมนักหนา      น่าเคี้ยว
ปลา        หมอย่างโอชา        มันหยด
มัน          ดั่งหนุ่มสาวเกี้ยว    เกี่ยวชู้  สูสม ฯ

๗๒๕. ไม้ล้มเข้าโคน
๐ ไม้    ใหญ่ยามโค่นล้ม      ลงดิน
ล้ม       ลั่นคนได้ยิน             สนั่นใกล้
เข้า      ไปหลบหน้าผิน        เข้าสู่  โคนแฮ
โคน     ไม่ทับเราให้             แอบข้าง  โคนตอ ฯ

๗๒๖. คนโค่นเข้าหา
๐ คน     ใหญ่ที่คิดร้าย               ทำลาย
โค่น       ทับมีอันตราย               มากแท้
เข้า        พบนบนอบกาย            เป็นลูก  น้องแฮ
หา         ส่วยส่งช่วยแก้              รอดพ้น  อันตราย ฯ

๗๒๗. เจ้ากี้เจ้าการ 
๐ เจ้า   อำนาจจัดจ้าน    เหลือทน
กี้         ก่อนชี้นิ้วคน        รอบด้าน
เจ้า      หน้าเก่งกิจจน     คนเบื่อ หน้าแฮ
การ     ท่านชอบจุ้นจ้าน  ออกหน้า  ออกตา ฯ

๗๒๘. เจ้าชู้ไก่แจ้
๐  เจ้า คารมปากกล้า    พาที
ชู้         ชอบเกี้ยวนารี    รอบบ้าน
ไก่       กรีดปีกไม่ตี        ไม่ต่อ สู่แฮ
แจ้       ต่ำขันจัดจ้าน     หนุ่มเจ้า  เสน่ห์นาง ฯ

๗๒๙. ขวัญหนีดีฝ่อ
๐ ขวัญ   บินสิ้นสติรู้          สึกตัว  
หนี         ทุกข์ขุกเข็ญจน  เจ็บไข้
ดี           หมดหดหายตน   ยอมพ่าย  แพ้แฮ
ฝ่อ        มิ่งขวัญขาดไร้      เหตุด้วย กลัวตาย ฯ

๗๓๐. ขิงราข่าแรง
๐ ขิง    มีรสเผ็ดร้อน     ลิ้นชา
รา        รสแรงแกงปลา กบใช้
ข่า       มีรสเผ็ดมา         ใส่ร่วม กันแฮ
แรง    รสสองสิ่งให้        เผ็ดร้อน   ยาไทย ฯ

๗๓๑. ชุดบ่อล่อปลา
๐ ขุด   สระใหญ่ใส่น้ำ     ใสเย็น
่บ่อ      น่าว่ายวนเป็น       สุขล้ำ
ล่อ      สัตว์โงแลเห็น      น่าอยู่  เย็นแฮ
ปลา    ย่อมตายในน้ำ     บ่อเลี้ยง  ล่อปลา ฯ

๗๓๒. ใจดีผีเข้า
๐ ใจ    เมตตาชุบเลี้ยง      ผู้คน
ดี         ต่อคนอดจน          ยากไร้
ผี         ห่าแต่ป่าบน          มาสู่่  หาแฮ
เข้า     หลอกเจ้าบ้านให้   เดือดร้อน  รำคาญ ฯ

๗๓๓. ตกเป็นเบี้ยล่าง
๐ ตก   เป็นตัวหมากต้อง  เดินตา  หมากเฮย
เป็น     แต่ไพร่อาสา         รับใช้
เบี้ย     ต้องล่อขุนมา         กินก่อน
ล่าง     กลับเป็นบนได้      แลกเบี้ยเสียไป  ฯ

๗๓๔. ตบมือข้างเดียว
๐ ตบ  มือประกบข้าง      ซ้ายขวา
มือ      ตบดังก้องปรา      กฎได้
ข้าง    ขวาตบซ้ายหา      รับไม่
เดียว  แต่มือขวาไร้         ศัพท์สิ้น  เสียงดัง ฯ

๗๓๕. ต่อหน้ามะพลับ  ลับหลังตะโก
๐ ตอหน้า    ทำอ่อนน้อม   ถ่อมตนล
มะพลับ       หวานกินผล    ชอบลิ้น
ลับหลัง       กลับเป็นคน    กลับกลอก
ตะโก          ฝาดเฝื่อนลิ้น  รสลิ้ม  แล้วตาย  ฯ

๗๓๖. ถึงพริกถึงขิง
๐ ถึง    ใจคนชอบลิ้ม       รสแกง
พริก     เผ็ดเม็ดแดง แดง ใส่ไว้
ถึง       อกแม่ครัวแสวง     รสอร่อย ลิ้นแฮ
ขิง       ข่าควรใส่ให้          อร่อยลิ้น  กินแกง ฯ

๗๓๗. ถึงลูกถึงคน
๐ ถึง   ทีเล่นตะกร้อ     กีฬา  ไทยเอย
ลูก      เข่่าลูกแปขา     เตะไขว้
ถึง      ใจขับเสพา        กลอนสด
คน      นั่งฟังคลั่งไคล้  เพราะถ้อย  คำคม  ฯ

๗๓๘. ถือเขาถือเรา
๐ ถือ   ตัวว่าเก่งกล้า    กว่าคน
เรา       ไม่มีใครชน      ชนะได้
ถือ        ว่าฝ่ายอื่นชน   ชั้นต่ำ ซ้ำแฮ
เขา       อาจฆ่าเราให้   มอดม้วย  ปลายมือ  ฯ

๗๓๙. ถอนรากถอนโคน
๐ ถอน    ตัดต้นไม้ใหญ่    ในดง 
ราก        อยู่มันยังคง         งอกได้
ถอน       ไม่หมดยังหลง    เหลือราก  อยู่แฮ
โคน        อยู่ตอแตกไม้     ใหญ่ใต้   ภายหลัง ฯ

๗๔๐. ถอดเขี้ยวถอดเล็บ 
๐ ถอด  ฟันออกหมดสิ้น   อาวุธ
เขี้ยว    สี่เขี้ยวแก้วหลุด   หมดแล้ว
ถอด    ทั้งเล็บตีนกุด        เหลือแต่  ตีนเฮย
เล็บ    หมดเสือนอนแล้ว  ฤทธิสิ้น  เสือตาย ฯ





วันอาทิตย์ที่ 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม ( ๓๕ )

๗๐๕. หน้าไหว้หลังหลอก
หน้า        ท่านซื่อสัตย์ป้อ    ยกยก
ไหว้        กราบพังพาบอก   ราบพื้น
หลัง        ท่านแลบลิ้นถลก  ผ้าออก
หลอก     ดั่งลิงวิ่งขึ้น           กิ่งไม้  แหกตา ฯ

๗๐๖. หน้าสิ่วหน้าขวาน
หน้า      ฉานที่ช่างไม้        ถากขวาน
สิ่ว        ที่ฆ้อนตอกฉาน    เจาะไม้
หน้า     ช่างที่ทำงาน        ตึตอก  ไม้แฮ
ขวาน    สิ่วอย่าเข้าใกล้    เจ็บเนื้อ เจ็บตัว  ฯ

๗๐๗. หน้างอเป็นจวัก
หน้า     นางยามโกรธแค้น     แน่นคอ
งอ        ย่ิ่งกว่าตะขอ             เกี่ยวไม้
เป็น      กะจ่ากะบวยงอ         ใช้ตักน้ำแฮ
จวัก      ตักแกงชอบใช้         ไม่ใช้ หน้าคน ฯ

๗๐๘. หน้าชื่นอกตรม
หน้า    ยิ้มริมปากแย้ม        แจ่มใส
ชื่น      ดั่งดอกไม่้ใบ          ชื่นช้อย
อก      ดั่งหมกไหม้ไฟ       ร้อนรุ่ม  สุุมแฮ
ตรม    ดั่งลำไม้อ้อย           ถูกคั้น  น้ำหวาน  ฯ

๗๐๙. กบในสระน้ำ
กบ     เกิดในสระใต้    ใบบัว
ใน      น่านน้ำที่ตัว      รอบรู้
สระ    ที่ว่ายทั่วหัว       ท้ายสระ
น้ำ      ลึกน้ำตื้นผู้        รอบรู้  คือเรา ฯ

๗๑๐. ก้มนักมักล้ม
ก้ม     ต่ำเพ่งแต่พื่น      ธรณี
นัก     พรตพูดว่าดี        หลุดพ้น
มัก     พ้นจากไพรี         กิเลส  มารแฮ
ล้ม     ราบตายใต้ต้น     พุ้มไม้  ใครเห็น ฯ

๗๑๑. ต่ำนักมักจม
ต่ำ     ตนคนนอบน้อม      ถ่อมกาย
นัก     พรตพูดว่าชาย       เลิศล้น
มัก     ถูกท่านข้ามกราาย  เหยียบย่ำ
จม     ต่ำอยู่ไม่พ้น            ปากน้ำ  ลายคน ฯ

๗๑๒. สูงนักมักโค่น
สูง     ใหญ่ยศศักดิ์ล้ำ       เลิศคน
นัก     ปราชญ์ท่านว่าคน  เช่นนั้น
มัก     หักเพราะลมบน      พัดจัด  แรงแฮ
โค่น  ทับแผ่นดินดั้น         ลุกได้ไป่มี ฯ

๗๑๓. กระเฌอก้นรั่ว
กระ      ทายท่านใส่เบี้ย    ใส่อัฐ
เฌอ     เครื่องจักสานขัด   ขอบไว้
ก้น       ทะลุเบี้ยหวัด          ตกหล่น
รั่ว        เพราะชู้ช่วยใช้       ซ้อนไว้  ในเรือน ฯ

๗๑๔. ปลากระดี่ได้น้ำ
ปลา      น้อยลอยเล่นน้ำ        ฝนไหล
กระดี่    ว่ายตามน้ำไป           แซ่ซร้อง
ได้        พบลอบพบไซ          ขวางอยู่
น้ำ        เชี่ยวพาติดข้อง        วิ่งเข้าหม้อแกง ฯ

๗๑๕. กระต่ายสามขา
กระ       ต่ายจับใส่เข้า     กองไฟ
ต่าย      หนึ่งขากินไป      หมดแล้ว
สาม      ขาอยู่หาใคร        กินไม่
ขา        กระต่ายป่าแก้ว    เกิดด้วย  สามขา ฯ

๗๑๖. หมาขึ้แล้้วหนึ
หมา     มักไม่ใคร่รู้           มารยาท
ขี้         เยี่ยวอยู่เรื่ยราด    ทั่วบ้าน
แล้ว     ไม่เก็บไม่กวาด    ดัวพวก  พาลแฮ
หนี       แน่วหมาขี้คร้าน   กลบขี้  ของตน ฯ

๗๑๗.แมวขี้แล้วกลบ
แมว     เป็นสัตว์ค่อนข้าง     ผู้ดี
ขึ้         ที่พื้นปฐพี                นอกบ้าน
แล้ว     กลบมิดไม่มี             เหม็นกลิ่น
กลบ    ชั่วไม่หน้าด้าน         ดั่งผู้   คนพาล ฯ

๗๑๘. การกินการอยุ่ใครไม่สู้พ่อ
การกิน     ให้อิ่ม่ท้อง       ของตน
การอยู่     เป็นสุขบน        หับห้อง
ใครไม่     ไม่อาจมาชน    เอาชนะ  พ่อเฮย
สู้พ่อ        ไม่ได้ต้อง         พ่ายแพ้  พ่อไป ฯ

๗๑๙. การพายการก่อพ่อไม่สูํ้ใคร
การพาย    เรือเที่ยวค้า        ของแพง
การถ่อ       ลูกแพแรง          ถ่อเค้า
พ่อไม่        อยากแข่งแซง   หน้าท่าน  ใดเฮย
สู้ใคร         ไม่ได้น้ำ             อดกลั้น  ไม่มี ฯ

๗๒๐. ไม้สูงกว่าแม่  มักแพ้ลมบน
ไม้สูง    หน่อเสียดฟ้า         นอกกอ
กว่าแม่  ไม้ร่วมตอ              ร่วมต้น
มักแพ้   แก่ลมพอ               พายุ  พัดเฮย
ลมบน   พัดไมพ้น              หักล้าง  กลางลำ ฯ








วันอาทิตย์ที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓๔)

๖๘๖. จับเสือมือเปล่า
จับ    สัตว์ที่ดุร้าย              ในดอน ดงแฮ
เสือ  โคร่งลายพาดกลอน  เก่งกล้า
มือ    ขาดทรัพย์ทุนรอน     จับจ่าย
เปล่า แต่มือคิดค้า              ดั่งกล้า สู้เสือ ฯ

๖๘๗. จับเส้นจับสาย
จับ    เนื้อท่านนวดเส้น       เอ็นคลาย
เส้น  ประสาททั้วกาย         ซับซ้อน
จับ    เส้นจับสายนาย         โตใหญ่
สาย  ส่งส่วยช่วยป้อน        ปากช้าง  เชื่องดี ฯ

๖๘๘. เจ้าถ้อยหมอความ
เจ้า    คารมจัดจ้าน          เจรจา
ถ้อย  พูดไล่ต้อนสา         มารถแแท้
หมอ  เก่งกฎหมายอา      ญาแพ่ง
ความ ผิดเป้นถูกแก้         กลับด้วย คารม ฯ

๖๘๙. เจ้าไม่มีศาล
เจ้า   ท่าเจ้าทุ่งเจ้า           ภูผา
ไม่    อยู่ในปรางค์ปรา      สาทสร้าง
มี      แต่พุ่มพฤกษา          สูงใหญ่ อยู่แฮ
ศาล ไม่มีค่อนข้าง            ขาดผู้  เซ่นสรวง ฯ

๖๙๐. เจ้าหน้าเจ้าตา
เจ้า   พ่อท่านอยู่ท้อง   ถิ่นใด
หน้า  ใหญ่ใจโตใคร    กราบเท้า
เจ้า    อำนาจอย่าไป    ดูหมิ่น
ตา     ท่านเพ่งใครเข้า ไม่กล้า  สบตา ฯ

๖๙๑. เจ้ายศเจ้าอย่าง
เจ้า    นายใหญ่แต่ผู้        ดีเดิม
ยศ     ศักดิ์ย่อมส่งเสริม   สง่าหน้า
เจ้า    ยศย่อมเหิมเกริม    อำนาจ
อย่าง พระยาช้างบ้า         ตกน้ำ  มันเมา ฯ

๖๙๒. เจ้าบ้านผ่านเมือง
เจ้า    แผ่นดินท่านต้ัง   ยศถา
บ้าน  อยู่ต่างอาณา      ใหญ่น้อย
ผ่่าน  ฟ้าโปรดเมตตา   ปูนยศ
เมือง จึงเรียบร้อยร้อย  เอ็ดบ้าน  เมืองไกล  ฯ

๖๙๓. ใจดีสู้เสือ
ใจ   กล้าจับเพ่งจ้อง    นัยตา
ดี    กว่านั่งภาวนา       ไม่สู้
สู้    สัตว์ดุร้ายอา         วุธมั่น  มือเฮย
เสือ ย่อมกลัวตาผู้       เพ่งสู้ตาเสือ ฯ

๖๙๔. บางช้างสวนนอก
บาง   บ้านริมแม่น้ำ           แม่กลอง
ช้าง   ที่เศรษฐีจอง           จับไว้
สวน   แน่นขนัดก่ายกอง   ปลูกพืช  พันธ์แฮ
นอก  จากกุรงเทพให้        พี่น้อง  อยู่กิน ฯ

๖๙๕. บางกอก*สวนใน
บาง    ที่อยู่ฝั่งเจ้า          พระยา
กอก   พวกเจ้านายมา   จับไว้
สวน   แห่งพีชนานา      มีอุ  ดมแฮ
ใน     เรือกในสวนใกล้ เขตร้ัวเขตวัง  ฯ

๖๙๖. แขกมอญบางช้าง
แขก   ร้องเพลงเรียกร้อง    แขกพราหมณ์
มอญ  โอดครวญในยาม     โศกเศร้า
บาง    ที่แต่งเพลงสยาม     ชื่อแขก มอญเฮย
ช้าง    ถิ่นแต่งเพลงเจ้า       ชื่อเจ้า  ภาณุพันธุ์ ฯ

๖๙๗. ดูป่าช้านอก
ดู       ศพที่ทอดทิ้ง        ในไพร
ป่า     ศพผีมีใคร             ชอบเข้า
ช้า     ชั่วอยากห่างไกล  พันโยชน์
นอก  จากยามโศกเศร้า  ที่เข้า  เผาผี ฯ

๖๙๘.บอกป่าช้าใน
บอก    สัจธรรมแก่ผู้        เผาผี
ป่า       เช่นนี้ไม่ดี            สักน้อย
ช้า       เนิ่นไม่นานปี        เราเน่า  หนอนแฮ
ใน       ร่างอันน้อยจ้อย    แต่ล้วน  เน่าหนอน ฯ

๖๙๙. ใจจีดใจดำ
ใจ   คนมีรสด้วย          น้ำใจ
จึด  ดั่งน้ำท่าใน           ทุุ่งกว้าง
ใจ   เค็มดั่งเกลือใน     มหาสมุทร
ดำ   ดุจน้ำครำข้าง       ล่างใต้ถนครัว ฯ

๗๐๐. ใจไม้ไส้ระกำ
ใจ    แข็งกระด้างดั่ง      ศิลา
ไม้   ซากขวานไม่มา     ตัดได้
ไส้   ขดคดนักหนา        มีคูถเน่าแฮ
ระกำ ดั่งน้ำกรดใช้         ดื่มต้อง  ถึงตาย ฯ

๗๐๑. ใจใหญ่ใจโต
ใจ     นายแม่ทัพสู้           ไพรี
ใหญ่  ดั่งสายนที            สมุทรกว้าง
ใจ      แม่ทัพต่อตี           ข้าศีก
โต     กว่ากองทัพข้าง    ทัพม้า  หมื่นแสน ฯ

๗๐๒. อมพระมาพูด
อม   พระมากล่าวอ้าง       บุญทาน
พระ  ไม่เป็นพะยาน          ปากลิ้น
มา     อ้างเอ่ยกล่าวขาน    ว่าซื่อ  ตรงแฮ
พูด    แต่ปากปล้อนปลิ้น   พลิกลิ้น  ภายหลัง ฯ

๗๐๓.ฉ้อฉลกลใน
ฉ้อ     ฉกโกหกให้          ไว้ใจ
ฉล     โฉดคดโกงใน       ตับไส้
กล      เล่นหลอกลวงไถล  หลากเล่ห์
ใน      จิตวิญญาณใกล้      ชาติเชื้อ  เดรฉาน ฯ

๗๐๔. หน้าเนื้อใจเสือ
หน้า    ซื่อถือสัตย์สู้         สาบาล
เนื่อ     ละมั่งกวางพ่าน    เชื่องช้า
ใจ       ร้ายดั่งเสือผวาญ  ชีวิต  สัตว์แฮ
เสือ     โคร่งยังไม่กล้า     ฆ่าช้าง  อย่างคน ฯ


* กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช


วันอาทิตย์ที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๓๓)

๖๗๑. งานหลวงไม่ขาด
งาน       ที่ยอดเยี่ยมข้า             ราชการ
หลวง    ท่านจ้างทำงาน            ใหญ่ให้
ไม่         ขาดบกพร่องยาน         ย่อหย่อน
ขาด       ซื่อสัตย์สุจริตให้          ไล่พ้น  งานหลวง ฯ

๖๗๒. งานราษฎร์ไม่เสีย
งาน        หลวงคือรับใช้           ราษฎร
ราษฎร์   ทุกข์ร้อนมัวนอน        ไม่ได้
ไม่          ช่วยทุกข์อาทร           ทำหลับ  ตาแฮ
เสีย         เสื่อมงานหลวงให้     ปลดพ้น  งานหลวง  ฯ

๖๗๓. เงียบเป็นเป่าสาก
เงียบ    เชียบท่านเปรียบไว้       น่าฟัง 
เป็น      เป่าหัวสากดัง                บ่ได้
เป่า      ขลุ่ยเป่าปี่ยัง                  มีศัพท์  เสียงแฮ
สาก     เป่าเป็นท่อนไม้              เป่าซ้ำ เงียบเสียง ฯ

๖๗๔. โง่มาก่อนฉลาด
โง่         เง่าเฉาโฉดอิ้น        ปัญญา
มา        กับตนเกิดมา           โง่เหง้า
ก่อน     เก่าพวกเต่านา         เคียงคู่  คนแฮ
ฉลาด   เพราะศึกษาเข้า       ค่อยรู้  ค่อยเรียน  ฯ

๖๗๕. โงหัวไม่ขึ้น
โง      โงกนั่งง่วงง้ำ          ต่ำดิน
หัว      หกตกแง่หิน          นั่งเฝ้า
ไม่       ลืมเนตรหน้าผิน   ดูเพื่อน
ขึ้น      แต่ห้องหับเข้า     เสพสร้อง  กามา ฯ

๖๗๖. จงเกลียดจงชัง 
จง           ใจแต่เพ่งจ้อง     จับตา
เกลียด    แต่คนที่สา         มารถสู้
จง           จิตคิดอิจฉา       คนเก่ง  กว่าเฮย
ชัง           แต่คนที่รู้           จักเบื้่อง  หลังตน  ฯ

๖๗๗. ตะเข้คับคลอง
ตะเข้        อยู่แม่น้ำ           ลำคลอง 
ใหญ่        นักมักลำพอง    ฤทธิ์สู้
คับ          ที่คับทางคนอง  ฤทธิยาก
คลอง      เล็กมักมีผู้         เก่งกล้า  ฆ่าตาย ฯ

๖๗๘. จับตัววางตาย
จับ     ขุนเรือและม้า           หมากรุก
ตัว     เล็กจับเบี้ยบุก           ออกหน้า
วาง   ตัวจับขุนรุก                ขับไล่
ตาย  เพราะตัวขุนกล้า        ต่อสู้   กับโคน  ฯ

๖๗๙. คิดหน้าคิดหลัง
คิด         ถึงอนาคตคล้าย    มายา
หน้า      ไม่สมปรารถนา      นั่งเศร้า
คิด         ถึงอดีตผ่านมา      เหมือนหลับ  ฝันแฮ
หลัง      จากเคยโง่เหง้า     ไม่ย้อน  คืนดี ฯ

๖๘๐. คิดแล้วคิดเล่า
คิด        ความหลังน่ั่งเศร้า     โศกสลด
แล้ว      ล่วงเลยไปหมด         ลับลี้
คิด        ถึงเรื่องอนาคต          ความไม่  แน่เฮย
เล่า       เรื่องชีวิตนี้                ช่างคล้าย  ความฝัน ฯ

๖๘๑. คิดจนตัวตาย
คิด      มีผัวผิดแล้ว           เสียใจ
จน      แก่เฒ่าเข้าวัย        อ่อนล้า
ตัว      ไม่อาจกลับไป       เป็นโสด  สาวแฮ
ตาย    เกิดในชาติหน้า     อย่าพ้องพบกัน  ฯ

๖๘๒. เคียงบ่าเคียงไหล่
เคียง     คู่อยูํร่วมห้อง      หอขวัญ
บ่า        ที่คู่เคียงกัน         เกี่ยวก้อย
เคียง    คู่ไม่เคยหัน          หนีห่าง
ไหล    จะห่างหายคล้อย  เมื่อม้วยมรณา  ฯ

๖๘๓. จับปูใส่กระด้ง 
จับ      สัตว์มีแปดเท้า          มาวาง 
ปู        จับไว้ในกลาง           กะด้ง
ใส่       สักครู่ปูกาง              ขาไต่  ไปแฮ
กะด้ง   ปากบานบ้ง             บอกให้  ปูคลาน  ฯ

๖๘๔. จับพลัดจับผลู
จับ      ทางเดินป่ากว้าง     กลางไพร
พลัด   เพื่อนหลงอยู่ใน     ป่าไม้
จับ      เสียงคู่อยู่ไหน        ไปนั่น
ผลู      ที่พลัดกลับได้        ไม่เลี้ยว  หลงทาง   ฯ

๖๘๕ . จับแพะชนแกะ
จับ     แกะจับแพะเลี้ยง      ปนกัน
แพะ  ย่อมมีเขามัน             เก่งกล้า
ชน    กับแกะย่อมหัน         หัววิ่ง  หนีแฮ
แกะ  โกรธคนเลี้ยงบ้า       บอกให้  ชนกัน  ฯ  

(โปรดติดตามตอนต่อไป)