๙๔๕. ปลูกถั้่วได้ถั่ว
ปลูก ข้าวย่อมเกิดข้าว ฉันใด
ุถั่ว ที่ปลูกไว้ใน ไร่กว้าง
ได้ รับถั่วออกไสว เป็นฝัก ถั่วเฮย
ถั่ว จะเป็นงาบ้าง ถั่วบ้า มีหรือ ฯ
๙๔๖. ปลูกงาได้งา
ปลูก ถั่วเกิดถั่วต้ัง กอไสว
งา ที่ปลูกลงใน ไร่กว้าง
ได้ รับฝักงาใน นาไร่ น้ันแล
งา จะเป็นถั่วบ้าง เช่นนี้ มีหรือ ฯ
๙๔๗. ทำบุญได้บาป
ทำ ทานแกงไก่ให้ พระสงฆ์
บุญ ที่ทำน้ันคง จักได้
ได้ ฆ่าไก่ปลดปลง ชีวิต สัตว์เฮย
บาป น้ันคงส่งให้ ชีพน้ัน พลันตาย ฯ
๙๔๘.. โปรดสัตว์ได้บาป
โปรด คนโฉดปลดเปลื้อง บาปกรรม
สัตว์ โง่เขลากล่าวคำ ด่าให้
ได้ มีดทิ่มแทงตำ บาดเจ็บ
บาป กับเคราะห์มาใช้ บาปคร้ัง ปางหลัง ฯ
๙๔๙. ไม่มีน้ำใจ
ไม่ ช่วยผู้ยากไร้ อนาถา
มี ทรัพย์ไม่เมตตา ต่อสู้
น้ำ จิตขาดกรุณา คนยาก
ใจ ขาดน้ำใจไร้ เหือดแล้ง น้ำใจ ฯ
๙๕๐. มาไทยไปฝรั่ง
มา ทำงานล่าช้า เวลา
ไทย ไม่รู้รักษา ชื่อไว้
ไป กลับสู่เคหา ก่อนเลิก งานแฮ
ฝรั่ง ว่าไทยเราไร้ สัตย์ใช้ นาฬิกา ฯ
๙๕๑. ม้าดีดกระโหลก
ม้า พยศขึ้นขี่้แล้ว หกหลัง
ดีด เตะขาผึงผัง พยศไว้
กะ เกะไม่ยอมฟัง บังคับ
โหลก กะลาเตะให้ หล่นล้ม ลงมา ฯ
๙๕๒. มิตรจิตมิตรใจ
มิตร รักมักโอบอ้อม อารี
จิต ย่อมมีใจดี โอบอ้อม
มิตร ย่อมเกิดไมตรี จิตต่อ กันนา
ใจ ต่อใจมิตรพร้อม ช่วยเอื่อ เกื้อหนุน ฯ
๙๕๓. มีเฟื้องมีสลึง
มี น้อยใช้แต่น้อย ตามมี
เฟิ้อง หนึ่งย่อมยังดี กว่าไร้
มี เพิ่มมากทุกที ไม่ยาก จนเฮย
สลึง เพิ่มเป็นบาทได้ เหตุด้วย เก็บออม ฯ
๙๕๔. มีหยิบมีฉวย
มี ทรัพย์ไม่ยากไร้ อนาถา
หยิบ ทรัพย์จับเงินตรา จ่ายใช้
มี เงินท่านลือชา ว่ามั่ง มีแฮ
ฉวย เมื่อคับขันได้ ดับร้อน จรมา ฯ
๙๕๕. มือเป็นฝักถั่ว
มือ ยกสาธุพร้อม เพรียงกัน
เป็น ที่ชอบเอกฉันท์ ทั่้วหน้า
ฝัก ใฝ่พระธรรมขันธ์ คำสั่ง สอนนา
ถั่ว ที่ออกระย้า ยอดซ้อน สวยงาม ฯ
๙๓๑. นอนแผ่สองสลึง
นอน หงายกายล่อนจ้อน ตำตา
แผ่ ร่างถ่างแข้งขา นิ่งอึ้ง
สอง สายที่ปู่ตา ท่านเรียก ขานเฮย
สลึง ที่ผูกลึงค์รึ้ง ถอกรั้ง หัวชู ฯ
๙๓๒. ฝังรกฝังราก
ฝัง หม้อรกใส่ไว้ ในดง
รก ที่ฝังยังคง อยู่ได้
ฝัง พันธุ์พืชเผ่าหงส์ สืบต่อ เนื่องแฮ
ราก แห่งโคตรเหง้าให้ ลูกรู้ อยุ่ไหน ฯ
๙๓๓. ฝากเนื้อฝากตัว
ฝาก ลูกสาวแก่เจ้า จอมสยาม
เนื้อ เลือดทีแทนตัว พ่อไว้
ฝาก สัตย์อย่าเกลียดกลัว ทรยศ ท่านนา
ตัว ลูกประกันให้ ท่านใช้ ต่างตน ฯ
๙๓๔. พระภูมิเจ้าที่
พระ สยามเทวราชเจ้า จอมสยาม
ภูมิ ที่คุ้มเขตคามตน รอบล้อม
เจ้า ย่อมรักษาตาม อิทธิฤทธิ์ มากแฮ
ที่ ประชาชนพร้อม นอบน้อม บูชา ฯ
๙๓๕. พระเกียรติพระยศ
พระ สูงศักดิ์สุดฟ้า สุดดิน
เกียรติ พระก้องธรณิน โลกหล้า
พระ ราชกฤษดายิน ยอมกราบไหว้แฮ
ยศ พระสูงสุดฟ้า ครอบเกล้า ชาวประชา ฯ
๙๓๖. พระอิฐพระปูน
พระ ปฎิมาท่านสร้าง แทนองค์
อิฐ ย่อมมีฤทธิ์ทรง แทรกไว้
พระ อานุภาพจง ปกเกศ
ปูน ที่ปิดทองไหว้ รูปเจ้า เหนือหัว ฯ
๙๓๗. พลอยฟ้าพลอยฝน
พลอย พึ่งบุญท่านคุ้ม ครองตน
ฟ้า ที่ครอบอยู่บน เกศเกล้า
พลอย เปียกชุ่มฉ่ำฝน จากฟาก ฟ้าแฮ
ฝน ย่อมตกชุ่มเผ้า ทั้วฟ้า เดียวกัน ฯ
๙๓๘. พาลีหลายหน้า
พา นรเป็นลูกน้อง นารายณ์
ลี พี่สุครึพชาย พี่น้อง
หลาย ใจกลับสัตย์ตาย วายชีพ
หน้า ไม่ซื่อสัตย์ต้อง โลกร้อง นินทา ฯ
๙๓๙. พี่น่้องร่วมฟ้า
พี่ ฉันน้ันญาติข้าง ปู่ตา
น้อง นั่นเป็นญาติกา เกี่ยวข้อง
ร่วม ญาติร่วมวงศา มาแต่ ก่อนแฮ
ฟ้า ครอบทุกคนต้อง พี่น้อง ร่วมดิน ฯ
๙๔๐. ฟ้าเคืองสันหลัง
ฟ้า ผ่าลงฟาดเปรี้ยง เสียงดัง
เคือง โกรธคนชั่วชัง โทษร้าย
สัน ชาติชั่วระวัง ฟ้าผ่า
หลัง จะขาดลงคล้าย ว่าฟ้า มาเตือน ฯ
๙๔๑. ทำดีได้ดี
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ดี ที่ทำทุกหน ย่อมได้
ได้ รับสิ่งที่ตน ต้ังจิต ทำนา
ดี ย่่อมสนองตอบให้ ไม่ลี้ หนีสูญ ฯ
๙๔๒. ทำชั่วได้ชั่ว
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับกรรม
ชั่ว บาปที่ตนทำ ย่อมได้
ได้ รับบาปน้ันนำ มาสู้่ ตนแฮ
ชั่ว บาปย่อมย้อนให้ โทษต้อง รับกรรม ฯ
๙๔๓. ทำชั่วได้ดี
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ชั่ว บาปที่ทำตน ย่อมได้
ได้ รับแต่ทุกข์ทน กลับสัตย์ มีฤา
ดี จะเกิดผลให้ รับน้ัน ไม่มี ฯ
๙๔๔. ทำดีได้ชั่ว
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ดี ทีทำทุกหน ทุกคร้ัง
ได้ รับสิ่งที่ตน ตั้งจิต ทำเฮยล
ชั่ว จะเกิดขึ้นต้ัง อยู่ได้ ฉันใด ฯ
๙๕๖. มือไวใจเร็ว
มือ เบาเข้าหยิบคว้า ของเขา
ไว กว่าลิงชิงเอา ทรัพย์ได้
ใจ บาปหยาบไม่เบา เฉาโฉด
เร็ว แต่ทำชั่วไร้ สัตย์สิ้น ศีลธรรม ฯ
๙๕๗.มือสั้นตีนสั้น
มือ ไม่มีพวกพ้อง ช่วยเหลือ
ส้ัน ไม่มีรถเรือ ช่วงใช้
ตีน ไม่อาจไปเหนือ ใต้ห่าง ไกลแฮ
ส้ัน สติปัญญาไร้ ไม่รู้ การงาน ฯ
๙๕๘. เมื่่อเจ้าจากไป
เมื่อ จะจรจากแล้ว ลืมลา
เจ้า รีบอ้าขาผวา ปีกกว้าง
จะ ไปสู้ไพรพนา ป่าใหญ่
ไป ชั่วไปดีบ้าง ตื่นเต้น เห็นดี ฯ
๙๕๙. เหมือนไก่จะบิน
เหมือน นกมีปีกกล้า ถาบิน
ไก่ ที่อยู่พื้นดิน อยากบ้าง
จะ เป็นนกผกบิน อากาศ
บิน ไม่ขึ้นตกข้าง ขอบร้ัว อ่อนแรง ฯ
๙๖๐. มือห่างตีนห่าง
มือ ไม่หมั่นฝึกใช้ ทำงาน
ห่าง ไม่ค่อยชำนาญ เชี่ยวรู้
ตีน ไม่เหยียบดินดาล ดูทั่ว
ห่าง จากการงานผู้ อ่อนรู้ อ่อนเชิง ฯ
๙๖๑. เมือ่พี่เนื้อหอม
เมื่อ มั่งคั่งน่ั่งแป้น แท่นทอง
พี่ พ่วงมีคนมอง ชื่นเชื้อ
เนื้อ หนังดั่งใยยอง เปล่งปลั่ง
หอม ประทิ่นกลิ่นเนื่้อ อกน้ำ หอมฉุย ฯ
๙๖๒. เมื่อผอมเนื้อเหม็น
เมื่อ อดอยากยากไร้ เงินทอง
ผอม ผ่ายกายหม่นหมอง ป่วยไข้
เนื้อ หนังดั่งว่าดอง กระดูก
เหม็น ไม่มีคนใกล้ เกลียดเนื้อ เหงื่อไคล ฯ
๙๖๓. แม่หม้ายรายทาน
แม่ ร้างตัวอยู่เอ้ กากาย
หม้าย เพราะผัวตัวตาย อย่าร้าง
ราย ร่างดั่งวางขาย ใครเลือก ชมแฮ
ทาน ที่คนรอบข้าง เร่ล้อม ดอมดม ฯ
๙๖๔. แม่รีแม่แรด
แม่ น้ำใหญ่รับน้ำ ไม่หนี
รี สักแสนวารี รับไว้
แม่ สัตว์ใหญ่เสือสีห์ ไม่หวั่น กลัวแฮ
แรต หน่อเดียวสู้ได้ ไม่แพ้ แก่ใคร ฯ
