๑๐๓๖.หน้าไหว้หลังหลอก
หน้า ท่านทำนอบน้อม วันทา
ไหว้ กราบทำกิริยา เรียบร้อย
หลัง ท่านแลบลิ้นตา เหลือกหลอก
หลอก ดั่งลิงป่าน้อย นั่งแป้น พองขน ฯ
๑๐๓๗. เป็นลิงหลอกเจ้า
เป็น คนไม่รู้จัก คุณคน
ลิง ป่าชอบพองขน แยกเขี้ยว
หลอก เจ้าท่านเลี้ยงตน จนเติบ ใหญ่แฮ
เจ้า จิตใจคคเคี้ยว คู่นี้ หน้าชน ฯ
๑๐๓๘. ในน้ำมีปลา
ใน ทุ่งท่าแม่น้ำ ลำธาร
น้ำ เจิ่งนองละหาร หุบห้วย
มี หมู่มัจฉาสนาน น้ำว่าย วนเฮย
ปลา อยู่คู่น้ำด้วย ดั่งนี้ ธรรมดา ฯ
๑๐๓๙. ในนามีข้าว
ใน แผ่นดินถิ่นท้อง ทุ่งนา
นา ลิบลิ่วสายตา สุดกว้าง
มี คนปลูกข้าวปลา เป็นคู่ กันแฮ
ข้าว อยู่คู่นาอ้าง เอ่ยได้ ธรรมดา ฯ
๑๐๔๐ ในเขามีถ้ำ
ใน ภูเขาใหญ่ค้ำ เมฆา
เขา ย่อมมีคูหา หับห้อง
มี หินงอกศิลา เลื่อมพร่าง พรายแฮ
ถ้ำ แห่งเสืออยู่ต้อง เถือนล้ำ ถ้ำเสือ ฯ
๑๐๔๑. นักกวีไม่ตาย
นัก เลงเล่นแต่งร้อย โคลงกลอน
กวี เล่นอรรถอักษร เพราะพริ้ง
ไม่ รู้จักม้วนมรณ์ เมื่อดับ ชีพเฮย
ตาย แต่กายชื่อร้อย ศกแล้ว ยังคง ฯ
๑๐๔๒. พญากงพญาภาณ
พญา มหากษัตริย์คร้ัง ทราวรา วดี
กง กษัตริย์พระนามมี กึกก้อง
พญา ปิตุฆาตฆ่าชี วิตพ่อ
ภาณ ราชปวงชนร้อง เรียกรู้ พระนามฯ
๑๐๔๓. น้ำเป็นของปลา
น้ำ ที่เต็มแม่น้ำ ลำธาร
เป็น ที่อยุู่มานาน เนิ่นล้ำ
ของ พวกมัจฉาชาญ เวียนว่าย วนแฮ
ปลา ย่อมเกิดในน้ำ อยู่น้ำ ธรรมดา ฯ
๑๐๔๔. ฟ้าเป็๋นของนก
ฟ้า ทีครอบโลกกว้าง แสนไกล
เป็น ที่อยุ่อาศัย สัตว์ฟ้า
ของ สัตว์วิหคบินไป มาทั่้ว
นก เที่ยวโบกบินช้า ชั่วฟ้าชั่วดิน ฯ
๑๐๔๕.เขาเป็นของม้ง
เขา สูงยอดเสียดฟ้า อัมพร
เป็น ที่อยู่ที่นอน เนิ่นช้า
ของ ชาวป่าสัญจร ทำไร่
ม้ง อยู่คู่ภูกล้า ก่อนผู้คนไหน ฯ
๑๐๔๖. ฝากเทพรักษา
ฝาก โคลงกานต์กลอนไว้ ไม่สูญ
เทพ สุนทรศารทูล แต่งไว้
รัก กาพย์รักกลอนทูล เทียบหัทยาเฮย
ษา เทพรักษาให้ ชั่วร้อยพันปี ฯ
๑๐๒๘. ตัวตายชื่อยัง
ตัว พระเทวทัตเข้า โลกันต์
ตาย ดับลับชีวัน ชั่วช้า
ชื่อ อยู่ชั่วกัปป์กัลป์ แสนโกฎิ ปีเฮย
ยัง ติดในโลกหล้า ชั่วล้าน โกฎิปี ฯ
๑๐๒๙. ผู้นำวิบัติ
ผู้ เป็นประมุขด้อย ต่ำทราม
นำ ชาติเคยดีงาม ต่ำต้อย
วิ ปริตบุรษสยาม ศีลสัตย์ เสียเฮย
บัติ อุบัติพาชาติม้วย มอดไหม้ เสียเมือง ฯ
๑๐๓๐. ขี้ข้าครองเมือง
ขี้ ครอกเลือดไพร่ด้อย สันดาน
ข้า ทาสบุญบันดาล ไต่เต้า
ครอง กรุงจิตเป็นพาล ขาดสัตว์ ศ๊ลเฮย
เมือง วิปริตผิดเพศเข้า ยุคเศร้า ชาวสยาม ฯ
๑๐๓๑. พ่อค้าครองเมือง
พ่อ ค้าคิดแต่ค้า ซื้อขาย
ค้า สัตว์คนหญิงชาย ชอบค้า
ครอง เมืองเมื่อคนหมาย ขายสิทธิ เสียงแฮ
เมือง มอดเพราะยาบ้า ที่ค้า เอาเงิน ฯ
๑๐๓๒. ไม่เสียชาติเกิด
ไม่ เสียที่เกิดขึ้น เป็นมนุษย์
เสีย พ่อแม่มีบุตร ชั่วร้่าย
ชาติ นี้ไม่เกิดผุด ดีกว่า
เกิด ต่ำชาติชัวคล้าย ต่ำเตี้ย เดียรฉาน ฯ
๑๐๓๓. สมภารไม่ดี
สม มติสงฆ์ไม่พ้น ปุถุชน
ภาร ชั่วช้าเสียคน หนึ่งแล้ว
ไม่ อาจปกครองตน ศีลด่าง พร้อยเฮย
ดี ประดุจดั่งแก้ว แตกไร้ ราคา ฯ
๑๐๓๔. หลวงชีสกปรก
หลวง พี่หลวงพ่อทั้ง เถรเณร
ชี ร้วมโบสถ์บริเวณ วัดล้วน
สก กะโดกเป็นเถร ลามก
ปรก เปรอะเลอะเทอะถ้วน ขาดผู้ เลื่อมใส ฯ
๑๐๓๕.เจ้าชายกรรมล้อ
เจ้า หนุ่มน้อยหนึ่งแกล้ง เกลาทรง
ชาย ศักดิ์สูงใหญ่องค์ อาจกล้า
กรรม ชั่วที่ทำจง ใจหลอก เขาแฮ
ล้อ ล่อเลียนเปลี่ยนหน้า หลอกให้ หลงไหล ฯ
๑๐๑๖. แร้งวัดสระเกศ
แร้ง ที่อยู่ป้าช้า ผีดิบ
วัด นอกกรุงไกลลลิบ แห่งน้ัน
สระ แกนับเป็นสิบร้อย ศพ
เกศ พระจักรีครั้ง รดน้ำพุทธมนต์ ฯ
๑๐๑๗. เปรตวัดสุทัศน์
เปรต ที่อดอยากร้อง โหยหวน
วัด ใหญ๋กลางพระนคร เขตแก้ว
สุ วรรณปฎิมากร องค์ใหญ่ สถิตแฮ
ทัศน์ เทพวรารามแพร้ว เพริศฟ้า มาดิน ฯ
๑๐๑๘.พระปรางค์วัดอรุณ
พระ สถูปโอ่อวดหน้า พระนคร
ปรางค์ พระเจษฎาบดินทร ท่านสร้าง
วัด อวดแขกเมืองจร เข้าอ่าว สยามแฮ
อรุณ ราชอาจอวดอ้าง อร่ามฟ้า เมืองสยาม ฯ
๑๐๑๙. วัดภูเขาทอง
วัด ที่พระน่ั่งเกล้า เนรมิตร
ภู ยกขึ้นประดิษฐ์ ประดับหล้า
เขา พระสุเมรุสถิต กรุงเทพฯ
ทอง สุวรรณสุถูปท้า โลกให้ มาชม ฯ
๑๐๒๐ วัดโพธิกษัตริย์สร้าง
วัด วังตั่งอยู่ข้าง เคียงกัน
โพธิ พระนั่งเกล้าสรรค์ เศกสร้าง
กษัตริย์ รักพระอรหันต์ รักสัจ ธรรมเฮย
สร้าง วัดโพธิโอ่อ้าง อวดฟ้า อ่าดิน ฯ
๑๐๒๑. วัดอัปสรสวรรค์
วัด เจ้าจอมน้อยชื่อ สุหรา นากง
อัป ยศเจ้าพระยา ร่วมสร้าง
สร ลักษณ์เอกธิดา ดวงสวาท
สวรรค์ ประทานเจ้าช้าง ช่วยต้ัง นามกร ฯ
๑๐๒๒. วัดราชโอรส
วัด พระราชบุตรสร้าง แสนงาม
ราช กิจเสร็จสงคราม พม่ากล้า
โอ ฬารตระการนาม พระราช ทานเฮย
รส พระพุทธเลิศหล้า เศกสร้าง สิบสี่ปี ฯ
๑๐๒๓. วัดเทพธิดา
วัด ที่พระลูกเจ้า จอมสยาม
เทพ อัปสรแสนงาม เศกสร้าง
ธิดา พระรามสาม รังสฤษดิ์
ราม ราชอาวาสข้าง เขตรั้ว ราชวัง ฯ
๑๐๒๔. วัดราชนัดดาราม
วัด ธิดาแห่งเจ้า ลักขณา
ราช บุตรพระราชา ธิราชสร้าง
นัดดา ขาดบิดา สิ้นพระ ชนม์แฮ
ราม ราชจึงโปรดสร้าง วัดให้ หลานขวัญ ฯ
๑๐๒๕. พระอารามหลวง
พระ อุทยานเถื่อนถ้ำ ลำธาร
อา เขตพระอภัยทาน นกเนื้ีอ
ราม พระวิปัสสนาญาณ ถือธุ ดงค์แฮ
หลวง ท่านสร้างเอื้อเฟื้อ แก่เจ้า หัวกู ฯ
๑๐๒๖. เสด็จประพาศต้น
เสด็จ ทอดพระเนตรบ้าน เมืองไกล
ประ เวศโดยชลาลัย บกบ้าง
พาศ พบราษฎรไทย ท่านเมต ตาเฮย
ต้น แบบที่บางช้าง เมื่อร้อย ปีมา ฯ
๑๐๒๗.เสด็จทางชลมารค
เสด็จ ไปทรงทอดผ้า กฐินทาน
ทาง พระอารามสถาน ถิ้นน้ำ
ชล เชี่ยวพระราชยาน เรือแห่ แหนนา
มารค สุวรรณหงส์ล้ำ เลิศด้วย เรือทรง ฯ
๑๐๑๑. ฟ้าสูงดินต่ำ
ฟ้า สีครามครอบฟ้า จักรวาล
สูง สุดจักประมาณ วัดได้
ดิน น้ำโลกสัณฐาน สี่ทวีป
ต่ำ รับแผ่นฟ้าไว้ ฟากฟ้า งำดิน ฯ
๑๐๑๒.ปลาตายน้ำตื้น
ปลา หมอปลาช่อนทั้ง ปลาฉลาม
ตาย อยู่ในน้ำตาม เพศฟ้อง
น้ำ ลึกย่อมมีความสุข ปลอดภัย เฮย
ตื้น นักคนมักจ้อง จับเนื้อ เถือกิน ฯ
๑๐๑๓. น้องรักนักร้อง
น้อง เป็นนักเล่นเต้น รำกิน
รัก รักแต่งตัวยั่วดิน ยั่วฟ้า
นัก เลงเล่นโบยบิน รำร่อน
ร้อง ขับเพลงไทยท้า เนตรหน้า ชายชม ฯ
๑๐๑๔. คิดสมบัติบ้า
คิด ร่ำรวยรุ่งฟ้า ราศี
สม มุติเป็นเศรษฐี โกฎิล้าน
บัติ วิบัติฝันดี ยามหลับ ไหลเฮย
บ้า เล่นเป็นชาวบ้าน ขี่ม้า ชมเมือง ฯ
๑๐๑๕. กินเหล้าเมามาย
กิน เหล้ารู้ว่าเหล้า เมามาย
เหล้า ช่วยให้เป็นชาย เก่งกล้า
เมา เหล้าหมดความอาย ทำชั่่ว
มาย ว่ารวยล้นฟ้า เพื่อล้าง ความจน ฯ
๙๙๖. กิ่งทองใบหยก
กิ่ง ก้านทุกกิ่งไม้ เป็นทอง
ทอง อร่ามงามตามอง เบิ่งบ้า
ใบ กลับเปลี่ยนเป็นของ วิเศษ
หยก ที่คนจีนทำ ว่าไม้เมือง สวรรค์ ฯ
๙๙๗. สิ้นไส้สิ้งพุง
สิ้น สุดคำพูดพร้อย ภาษา
ไส้ ขอดหมดตำรา ว่าไว้
สิ้น สูตรยกเอามา ว่าเล่น
พุง ที่เหลือแต่ไส้ แสนไร้ อาหาร ฯ
๙๙๘. สิ้นไร้ไม้ตอก
สิ้น ทรัพย์อับอัดอั้น ปัญญา
ไร้ เรี่ยวแรงเกี่ยวคา แฝกใช้
ไม้ ไผ่จักผ่ามา ฟั้นเชือก
ตอก สักเส้นหนึ่งไร้ ใช่ผู้ใช่คน ฯ
๙๙๙. สอดรู้สอดเห็น
สอด ตาสอดโสตรรู้ แลเห็น
รู้ เล็กรู้น้อยเป็น เป็ดน้ำ
สอด ตัวเล่นน้ำเย็น วนว่าย
เห็น แต่ฟ้าสูงล้ำ กับน้ำ และปลา ฯ
๑๐๐๐. จิ เจ รู นิ
จิ จิตตะเริ้มต้น ชีวิต
เจ เจตสิกต้ังจิต แต่ต้น
รู คือรูปนิมิตร เป็นร่าง กายเฮย
นิ ว่านิพพานพ้น โลกเข้า นิพพาน ฯ
๑๐๐๑. เหาะเหินเดินหน
เหาะ บินด้วยปีกน้ัน นกกา
เหิน เหาะด้วยฤทธา ย้อมได้
เดิน อากาศพบนา รี่ขับ ร้องแฮ
หน แห่งฤาษีใกล้ กลับต้อง ตกดิน ฯ
๑๐๐๒. ทุ สะ นิ มะ
ทุ ทุกข์ไม่อาจตั้ง อยูํ่ทน
สะ สมุทัยเหตุผล ทุกข์แท้
นิ นิโรธหลุดดล นิรทุกข์
มะ มรรคแปดทางแก้ ทุกข์เข้า นิพพาน ฯ
๑๐๐๓. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมงัสา
ฉันทะ รักใคร่ด้วย น้ำใจ
วิริยะ ภาคเพียรใน สิ่งน้ัน
จิตตะ จิตสอดส่องใส สว่างจิต
วิมังสา สอบสวนคร้ัน เสร็จแล้ว กิจการ ฯ
๑๐๐๔. แต่งตามใจฉัน
แต่ง ตามสะดวกโอ้ อารมณ์
ตาม ศัพท์ที่สังคม จดไว้
ใจ ดั่งลูกโป่งลม อัดแน่น
ฉัน ระบายออกให้ อกอั้น ดันคลาย ฯ
๑๐๐๕. เสียหายหลายแสน
เสีย ดายคำศัพท์ด้าน ภาษา
หาย สาปสูญคำมา ปากล้น
หลาย คำปู่ย่าตา ยายพูด กันแฮ
แสน สุดเสียดายด้น แต่งไว้ ให้ดู ฯ
๑๐๐๖. คำหยาบดาบคม
คำ คนบ้านนอกใช้ ด่ากัน
หยาบ ดุเด็ดเผ็ดมัน ไม่น้อย
ดาบ ทีชักฟาดฟัน คนชั่ว
คม กว่ามีดพับจ้อย เจียดไม้ใขตอง ฯ
๑๐๐๗. คำข่มคนชั่ว
คำ ดุเด็ดเผ็ดร้อน หยาบคาย
ข่ม มนุษย์หน้าไม่อาย หยาบด้าน
คน แต่ก่อนท่านหมาย ใช้เหมาะ เจาะแฮ
ช่ัว หยาบใช้คาบด้าน ต่อสู้ คนทราม ฯ
๑๐๐๘. คำยั่วคนย่อ
คำ พูดที่ยั่วเย้า เย้นหยัน
ยั่ว จิตคนที่คิดดัน ต่อสู้
คน ที่ขาดมิ่งขวัญ ดีฝ่อ
ย่อ ยิ่งยั่วให้รู้ จักสู้ สงคราม ฯ
๑๐๐๙. จะภะกะสะ
จะ ชะอย่าคบค้า ทุรชน
ภะ ชะคบแต่คน เลิศล้ำ
กะ ระประกอบกุศล ทุกเมื่อ
สะ ระนึกว่าตนน้ำ หยดแล้ว สูญหาย ฯ
๑๐๑๐. คำยอให้กะดก
คำ สรรเสริญเกียรติเจ้่า เหนือหัว
ยอ ว่าเก่งเกินตัว ต่อสู้
ให้ เก่งกาจไม่กลัว อริราช
กะดก ยกยอผู้ ใหญ่คุ้ม ครองตน ฯ
๙๘๕. ฤกษ์งามยามดี
ฤกษ์ พระจันทร์เข้าสู่ ราชา ฤกษ์แฮ
งาม พ่อโฉมยงมา เกิดไซร้
ยาม เมื่อพระสุริยา ยามเที่ยง วันแฮ
ดี แต่เริ่มแรกได้ ฤกษ์พร้อมย่อมดี ฯ
๙๘๖. ลดลาวาศอก
ลด โทษโปรดละเว้น ประหาร
รา เพื่อให้อภัยทาน โทษให้
วา ระจะถึงกาล รอผ่อน ผันแฮ
ศอก มัดแก้ออกได้ ผ่อนพ้นทรมาน ฯ
๙๘๗. ปลูกถั่วได้งา
ปลูก พริกไทยย่อมได้ พริกไทย
ถั้ว ปลูกออกดอกไสว เช่นน้้น
ได้ รับดอกผลไป ตามพืชพันธุ์เฮย
ถั่ว เม็ดแดงดำปั้น เปลียนด้ โดยไฉน ฯ
๙๘๘. ปลูกงาได้งา
ปลูก ถั้วผักถั้วตั้ง ฝักไสว
งา ปลูกเม็ดงาใน ไร่กว้าง
ได้ รับผลงาไป ตามพืชพันธุ์เฮย
งา จะกลายถั่้วบ้าง เช่นนี้ มีหรือ ฯ
๙๘๙.บาปบุญคุณโทษ
บาป เป็นคนชั่วร้าย เลวทราม
บุญ เกิดความดีงาม เรียบร้อย
คุณ ย่อมเกิดเป็นความ ดีส่งเสริมเฮย
โทษ บาปหยาบช้าต้อย ต่ำชั้นเดรฉาน ฯ
๙๙๐. สุ จิ ปุ ลิ
สุ สุตตะจักต้อง สดับฟัง
จิ จิตตะถามยัง รับรู้
ปุ ปุจฉาถามยัง คิดไม่ ตกแฮ
ลิ ลิขิตคำผู้ ปราญ์ให้ ใฝ่จำ ฯ
๙๙๑. เม กะ มุ อุ
เม เมตตาแก่ผู้ โฉดเขลา
กะ กรุณาแก่เขา ช่วยไว้
มุ มุทิตาช่วยเอา ใจเผื่อแผ่เฮย
อุ อุเบกขาให้ใช้ จิตเข้าเป็นกลาง ฯ
๙๙๒. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ
สัจจะ ถือสัตย์ไว้ ในกมล
ทมะ ข่มใจตน ฝึกได้
ขันติ อดจิตทน ทุกอย่าง
จาคะ เสียสละให้ แก่ผู้อื่นเขา ฯ
๙๙๓. วุ่นเป้นจุนกฐิน
วุน วายข่วยเย็บผ้า กาสา
เป็น สุดวันเวลา ทอดผ้า
จุน ค้ำไม่หักคา กฐินเดาะ
กฐิน ทอดให้พระเข้า กว่านี้ผิดวินัย ฯ
๙๙๔. ไว้เนื้อเชื่อใจ
ไว้ งานนางนิ่มเนื้อ นวลอนงค์
เนื้อ ที่วางไว้ตรง อกเจ้า
เชื่อ ใจว่าซื่อตรง คงสัตย์
ใจ รักเนื้อโคกเว้า ว่างไว้คอยเรียม ฯ
๙๙๕. ศาลาโกหก
ศา ลาท่านปลูกไว้ หน้าเมือง นครเอย
ลา ใหญ่มีคนเนื่อง แน่นหน้า
โก หกตลดหูเทือง หัวเราะ ลั่นแฮ
หก ว่าคนขี่้ม้า เกาะห้อย หางไป ฯ
๙๗๖. เอาไม้มาวาง
เอา แต่ความสะดวกได้ แบ่งเบา
ไม้ ท่อนแบกทำเสา ปลูกเหย้า
มา กองทับมอดเนา นิ่งช่อน ขอนเฮย
วาง ล่อให้มอดเข้า กัดไม้ผุพัง ฯ
๙๗๗.ไม้คดดัดไ้ด้
ไม้ อ่อนไม่แก่ไช้ ทำงาน
คด คัดตัดทำคาน หาบได้
ตัด ไม้ไม่ช้านาน ดัดกลับได้แฮ
ได้ แต่ไม้ดีใช้ ชอบได้ดัดเอา ฯ
๙๗๘. คนคดดัดยาก
คน ที่ดื้อกระด้าง เฉโก
คต กว่าไม้ตะโก ดัดได้
ตัด พวกคนพาโล หัวโง่ เง่าแฮ
ยาก กว่าดัดต้นไม้ ข่อยต้นตะโกนา ฯ
๙๗๙. ไม้ป่าเดียวกัน
ไม้ ที่อยู่ภาคพื้น เดียวกัน
ป่า ร่วมป่าเพศพันธุ์ พื่้ชไม้
เดียว ดั่งหนุ่มโสดฉันท์ฺ ชอบเพือน หนุ่มแฮ
กัน และกันชอบใช้ เพื่อแก้กระสัน ฯ
๙๘๐. ยกก้นตนเอง
ยก ตนเอาตูดพ้น อาจม
ก้น นั่งอยู่เหนือลม พัดใต้
ตน ย่อมไม่สูดลม ตดเน่า เหม็นแฮ
เอง ตดข้าไม้ได้ ตดคลุ้ง เหม็นโขลง ฯ
๙๘๑. ร้อยก้นไว้ใช้
ร้อย ใจไว้รับใช้ รับสอย เข็มเฮย
ก้้น แม่ร่ัวอุดรอย ร่ัวไว้
ไว้ ใจอยู่หอคอย ยามค่ำ คืนแฮ
ใช้ เย็บใช้สอยได้ เจาะร้อย รูเข็ม ฯ
๙๘๒. ร้อยสีร้อยอย่าง
ร้อย พันธุ์เช่นดอกไม้ ต่างพันธุ์
สี ย่อมแตกต่างกัน นับร้อย
ร้อย สีเก็บจัดสัน เป็นพู่ พวงแฮ
อย่าง บุปผาพู่ห้อย ผูกร้อย มาลัย ฯ
๙๘๓. รับรองแข็งชอบ
รับ แขกรับเหลื่อ มาเยือน
แรง มากมีในเรือน รับสู้
แข็ง ขันไม่บิดเบือน หน้าบ่น
ชอบ อกชอบใจผู้ เยียมเหย้า มาเยือน ฯ
๙๘๔. ราบเป็นหน้ากลอง
ราบ คาบปราบศึกเสี้ยน ไพรี
เป็น ไพร่พลกรุงศรี สงบหน้า
หน้า ข้าศึกไม่มี มารุก รานเฮย
กลอง เรียบเปรียบดั่งข้า ศึกน้อม ยอมกลัว ฯ
๙๖๕. แมงเม่าเข้าไฟ
แมง ผึ้งมีปีกกล้า บินไป
เม่า หมื่นแสนเห็นไฟ สว่างจ้า
เข้า ชมชื่นตื่นใจ เจ้าโฉด เขลาแฮ
ไฟ ลวกดั่งบาปกล้า ลวกผู้โฉดเขลา ฯ
๙๖๖. ไม่ได้ด้วยเลห์
ไม่ อาจเอาชนะได้ โดยดี
ได้ ชนะโดยวิธี ชอบได้
ด้วย น้ำจิตคนมี ใจบาป
เลห์ เหลี่ยมเอาออกใช้ เพื่อได้ ชัยมา ฯ
๙๖๗. เฉเอาด้วยกล
เฉ ไฉเอาชนะด้วย มายา
เอา ชนะคู่ปัจจา พ่ายแพ้
ด้วย เล่ห์เหลื่ยมสันหา หลอกล่อ
กล สักแสนกลแก้ เงื่อนสู้สุดตัว ฯ
๙๖๘. ไม่ได้ด้วยมนต์
ไม่ อาจเอาชนะได้ โดยดี
ได้ อย่างทางหมอผี ชั่วช้า
ด้วย เหตุแห่งพิธี ไสยศาสตร์
มนต์ ที่ว่าแก่กล้า รีบคว้ามาทำ ฯ
๙๖๙. ดลด้วยคาถา
ดล ใจให้พ่ายแพ้ แก่มนต์
ด้วย อิทธิฤฺทธิ์ยังจน แ่กกล้า
คา ถาศักดิ์สิทธิ์ผล ท่องพร้่ำ พรูเฮย
ถา ร่อนดั่งแร้งเฝ้า จิกเนื้อ หมาตาย ฯ
๙๗๐. แม่สื่อแม่ชัก
แม่ คนกลางชักชู้ สู่ชาย
สื่อ ส่งเพลงยาวสาย สวาทชู้
แม่ ชี้ชองเพื่อขาย ของเก่า
ชัก หุ่นชายหญิงผู้ ร่านชู้สุู่หา ฯ
๙๗๑. แม่พยักหน้าชน
แม่ สื่อแม่ชักชู้ สู่ชาย
พยัก เพยิดเนตรหน้าหมาย นัดชู้
หน้า ผิดนักเอากาย เข้าประกันเฮย
ชน บุรุษโฉดผุู้ เล่นชุ้ สู่ฉัน ฯ
๙๗๒. ไม่่มีเงาหัว
ไม่ เห็นศรีษะต้ัง บนคอ
มี แต่ตัวดั่งตอ หลักไม้
เงา แห่งเคราะห์ร้ายรอ เข้าจู่โจมเฮย
หัว ขาดคงไม่ได้ รอดพ้น ความตาย ฯ
๙๗๓. ไม่รู้จักเสือ
ไม่ สังเกตุเขตคุ้ง ลำคลอง
รู้ แต่น้ำเจ่ิ่งนอง ตลิ่งล้น
จัก มีสัตว์ร้ายคนอง มาอยู่
เสือ ย่อมนอนใต้ต้น พ่มไม้ใบหนา ฯ
๙๗๔. เอาเรือไปจอด
เอา แต่ความสะดวกด้วย เผลอไผล
เรือ ที่แล่นมาใน น่านน้ำ
ไป พักจอดตลิ่งไกล บ้านช่อง
จอด อยุ่ใกล้เสือขย้ำ คาบเจ้าของเรือ ฯ
๙๗๕. ไม่รู่จักมอด
ไม่ สังเกตุภาคพื้น ดินดอน
รู้ ว่ามอดมานอน กัดไม้
จัก ได้ห่างไกลขอน ไม้ท่อน
มอด ย่อมนอนอยุ่ใต้ กัดไม้ขอนกิน ฯ
๙๔๕. ปลูกถั้่วได้ถั่ว
ปลูก ข้าวย่อมเกิดข้าว ฉันใด
ุถั่ว ที่ปลูกไว้ใน ไร่กว้าง
ได้ รับถั่วออกไสว เป็นฝัก ถั่วเฮย
ถั่ว จะเป็นงาบ้าง ถั่วบ้า มีหรือ ฯ
๙๔๖. ปลูกงาได้งา
ปลูก ถั่วเกิดถั่วต้ัง กอไสว
งา ที่ปลูกลงใน ไร่กว้าง
ได้ รับฝักงาใน นาไร่ น้ันแล
งา จะเป็นถั่วบ้าง เช่นนี้ มีหรือ ฯ
๙๔๗. ทำบุญได้บาป
ทำ ทานแกงไก่ให้ พระสงฆ์
บุญ ที่ทำน้ันคง จักได้
ได้ ฆ่าไก่ปลดปลง ชีวิต สัตว์เฮย
บาป น้ันคงส่งให้ ชีพน้ัน พลันตาย ฯ
๙๔๘.. โปรดสัตว์ได้บาป
โปรด คนโฉดปลดเปลื้อง บาปกรรม
สัตว์ โง่เขลากล่าวคำ ด่าให้
ได้ มีดทิ่มแทงตำ บาดเจ็บ
บาป กับเคราะห์มาใช้ บาปคร้ัง ปางหลัง ฯ
๙๔๙. ไม่มีน้ำใจ
ไม่ ช่วยผู้ยากไร้ อนาถา
มี ทรัพย์ไม่เมตตา ต่อสู้
น้ำ จิตขาดกรุณา คนยาก
ใจ ขาดน้ำใจไร้ เหือดแล้ง น้ำใจ ฯ
๙๕๐. มาไทยไปฝรั่ง
มา ทำงานล่าช้า เวลา
ไทย ไม่รู้รักษา ชื่อไว้
ไป กลับสู่เคหา ก่อนเลิก งานแฮ
ฝรั่ง ว่าไทยเราไร้ สัตย์ใช้ นาฬิกา ฯ
๙๕๑. ม้าดีดกระโหลก
ม้า พยศขึ้นขี่้แล้ว หกหลัง
ดีด เตะขาผึงผัง พยศไว้
กะ เกะไม่ยอมฟัง บังคับ
โหลก กะลาเตะให้ หล่นล้ม ลงมา ฯ
๙๕๒. มิตรจิตมิตรใจ
มิตร รักมักโอบอ้อม อารี
จิต ย่อมมีใจดี โอบอ้อม
มิตร ย่อมเกิดไมตรี จิตต่อ กันนา
ใจ ต่อใจมิตรพร้อม ช่วยเอื่อ เกื้อหนุน ฯ
๙๕๓. มีเฟื้องมีสลึง
มี น้อยใช้แต่น้อย ตามมี
เฟิ้อง หนึ่งย่อมยังดี กว่าไร้
มี เพิ่มมากทุกที ไม่ยาก จนเฮย
สลึง เพิ่มเป็นบาทได้ เหตุด้วย เก็บออม ฯ
๙๕๔. มีหยิบมีฉวย
มี ทรัพย์ไม่ยากไร้ อนาถา
หยิบ ทรัพย์จับเงินตรา จ่ายใช้
มี เงินท่านลือชา ว่ามั่ง มีแฮ
ฉวย เมื่อคับขันได้ ดับร้อน จรมา ฯ
๙๕๕. มือเป็นฝักถั่ว
มือ ยกสาธุพร้อม เพรียงกัน
เป็น ที่ชอบเอกฉันท์ ทั่้วหน้า
ฝัก ใฝ่พระธรรมขันธ์ คำสั่ง สอนนา
ถั่ว ที่ออกระย้า ยอดซ้อน สวยงาม ฯ
๙๓๑. นอนแผ่สองสลึง
นอน หงายกายล่อนจ้อน ตำตา
แผ่ ร่างถ่างแข้งขา นิ่งอึ้ง
สอง สายที่ปู่ตา ท่านเรียก ขานเฮย
สลึง ที่ผูกลึงค์รึ้ง ถอกรั้ง หัวชู ฯ
๙๓๒. ฝังรกฝังราก
ฝัง หม้อรกใส่ไว้ ในดง
รก ที่ฝังยังคง อยู่ได้
ฝัง พันธุ์พืชเผ่าหงส์ สืบต่อ เนื่องแฮ
ราก แห่งโคตรเหง้าให้ ลูกรู้ อยุ่ไหน ฯ
๙๓๓. ฝากเนื้อฝากตัว
ฝาก ลูกสาวแก่เจ้า จอมสยาม
เนื้อ เลือดทีแทนตัว พ่อไว้
ฝาก สัตย์อย่าเกลียดกลัว ทรยศ ท่านนา
ตัว ลูกประกันให้ ท่านใช้ ต่างตน ฯ
๙๓๔. พระภูมิเจ้าที่
พระ สยามเทวราชเจ้า จอมสยาม
ภูมิ ที่คุ้มเขตคามตน รอบล้อม
เจ้า ย่อมรักษาตาม อิทธิฤทธิ์ มากแฮ
ที่ ประชาชนพร้อม นอบน้อม บูชา ฯ
๙๓๕. พระเกียรติพระยศ
พระ สูงศักดิ์สุดฟ้า สุดดิน
เกียรติ พระก้องธรณิน โลกหล้า
พระ ราชกฤษดายิน ยอมกราบไหว้แฮ
ยศ พระสูงสุดฟ้า ครอบเกล้า ชาวประชา ฯ
๙๓๖. พระอิฐพระปูน
พระ ปฎิมาท่านสร้าง แทนองค์
อิฐ ย่อมมีฤทธิ์ทรง แทรกไว้
พระ อานุภาพจง ปกเกศ
ปูน ที่ปิดทองไหว้ รูปเจ้า เหนือหัว ฯ
๙๓๗. พลอยฟ้าพลอยฝน
พลอย พึ่งบุญท่านคุ้ม ครองตน
ฟ้า ที่ครอบอยู่บน เกศเกล้า
พลอย เปียกชุ่มฉ่ำฝน จากฟาก ฟ้าแฮ
ฝน ย่อมตกชุ่มเผ้า ทั้วฟ้า เดียวกัน ฯ
๙๓๘. พาลีหลายหน้า
พา นรเป็นลูกน้อง นารายณ์
ลี พี่สุครึพชาย พี่น้อง
หลาย ใจกลับสัตย์ตาย วายชีพ
หน้า ไม่ซื่อสัตย์ต้อง โลกร้อง นินทา ฯ
๙๓๙. พี่น่้องร่วมฟ้า
พี่ ฉันน้ันญาติข้าง ปู่ตา
น้อง นั่นเป็นญาติกา เกี่ยวข้อง
ร่วม ญาติร่วมวงศา มาแต่ ก่อนแฮ
ฟ้า ครอบทุกคนต้อง พี่น้อง ร่วมดิน ฯ
๙๔๐. ฟ้าเคืองสันหลัง
ฟ้า ผ่าลงฟาดเปรี้ยง เสียงดัง
เคือง โกรธคนชั่วชัง โทษร้าย
สัน ชาติชั่วระวัง ฟ้าผ่า
หลัง จะขาดลงคล้าย ว่าฟ้า มาเตือน ฯ
๙๔๑. ทำดีได้ดี
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ดี ที่ทำทุกหน ย่อมได้
ได้ รับสิ่งที่ตน ต้ังจิต ทำนา
ดี ย่่อมสนองตอบให้ ไม่ลี้ หนีสูญ ฯ
๙๔๒. ทำชั่วได้ชั่ว
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับกรรม
ชั่ว บาปที่ตนทำ ย่อมได้
ได้ รับบาปน้ันนำ มาสู้่ ตนแฮ
ชั่ว บาปย่อมย้อนให้ โทษต้อง รับกรรม ฯ
๙๔๓. ทำชั่วได้ดี
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ชั่ว บาปที่ทำตน ย่อมได้
ได้ รับแต่ทุกข์ทน กลับสัตย์ มีฤา
ดี จะเกิดผลให้ รับน้ัน ไม่มี ฯ
๙๔๔. ทำดีได้ชั่ว
ทำ สิ่งใดย่อมได้ รับผล
ดี ทีทำทุกหน ทุกคร้ัง
ได้ รับสิ่งที่ตน ตั้งจิต ทำเฮยล
ชั่ว จะเกิดขึ้นต้ัง อยู่ได้ ฉันใด ฯ
๙๕๖. มือไวใจเร็ว
มือ เบาเข้าหยิบคว้า ของเขา
ไว กว่าลิงชิงเอา ทรัพย์ได้
ใจ บาปหยาบไม่เบา เฉาโฉด
เร็ว แต่ทำชั่วไร้ สัตย์สิ้น ศีลธรรม ฯ
๙๕๗.มือสั้นตีนสั้น
มือ ไม่มีพวกพ้อง ช่วยเหลือ
ส้ัน ไม่มีรถเรือ ช่วงใช้
ตีน ไม่อาจไปเหนือ ใต้ห่าง ไกลแฮ
ส้ัน สติปัญญาไร้ ไม่รู้ การงาน ฯ
๙๕๘. เมื่่อเจ้าจากไป
เมื่อ จะจรจากแล้ว ลืมลา
เจ้า รีบอ้าขาผวา ปีกกว้าง
จะ ไปสู้ไพรพนา ป่าใหญ่
ไป ชั่วไปดีบ้าง ตื่นเต้น เห็นดี ฯ
๙๕๙. เหมือนไก่จะบิน
เหมือน นกมีปีกกล้า ถาบิน
ไก่ ที่อยู่พื้นดิน อยากบ้าง
จะ เป็นนกผกบิน อากาศ
บิน ไม่ขึ้นตกข้าง ขอบร้ัว อ่อนแรง ฯ
๙๖๐. มือห่างตีนห่าง
มือ ไม่หมั่นฝึกใช้ ทำงาน
ห่าง ไม่ค่อยชำนาญ เชี่ยวรู้
ตีน ไม่เหยียบดินดาล ดูทั่ว
ห่าง จากการงานผู้ อ่อนรู้ อ่อนเชิง ฯ
๙๖๑. เมือ่พี่เนื้อหอม
เมื่อ มั่งคั่งน่ั่งแป้น แท่นทอง
พี่ พ่วงมีคนมอง ชื่นเชื้อ
เนื้อ หนังดั่งใยยอง เปล่งปลั่ง
หอม ประทิ่นกลิ่นเนื่้อ อกน้ำ หอมฉุย ฯ
๙๖๒. เมื่อผอมเนื้อเหม็น
เมื่อ อดอยากยากไร้ เงินทอง
ผอม ผ่ายกายหม่นหมอง ป่วยไข้
เนื้อ หนังดั่งว่าดอง กระดูก
เหม็น ไม่มีคนใกล้ เกลียดเนื้อ เหงื่อไคล ฯ
๙๖๓. แม่หม้ายรายทาน
แม่ ร้างตัวอยู่เอ้ กากาย
หม้าย เพราะผัวตัวตาย อย่าร้าง
ราย ร่างดั่งวางขาย ใครเลือก ชมแฮ
ทาน ที่คนรอบข้าง เร่ล้อม ดอมดม ฯ
๙๖๔. แม่รีแม่แรด
แม่ น้ำใหญ่รับน้ำ ไม่หนี
รี สักแสนวารี รับไว้
แม่ สัตว์ใหญ่เสือสีห์ ไม่หวั่น กลัวแฮ
แรต หน่อเดียวสู้ได้ ไม่แพ้ แก่ใคร ฯ
