วันพฤหัสบดีที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๕๐)


๙๒๑. ผิดฝาผิดตุัว
ผิด         คู่่ไม่ครบเข้า              ชุดกัน
ฝา         ครอบปากหม้อผัน     ผิดหม้อ
ผิด        คู่ปิดปากมัน               ไม่สนิท
ตัว        ใหญ่ฝาเล็กล้อ            หลุดเข้า  ข้างใน ฯ

๙๒๒. ตาสีตีหม้อ
ตา        แก่ช่างแต่งหม้อ         ดินเผา
สี          ช่างชำนาญเขา          เรียกล้อ
ตี          หม้อหมั่นไม่เบา        เข้าย่ำ  ค่ำเฮย
หม้อ     อยู่ข้างหมาฉ้อ          เฉ่งก้น  หมาดำ ฯ

๙๒๓. ผีเข้าผีออก
ผี         ป่ามาสู่เข้า                คนทรง  ผีเฮย
เข้า     ร่างให้คนหลง           โลดเต้น
ผี        หมดฤทธิ์นอนลง       หงายผลึ่ง
ออก   จากร่างมิดเม้น           ไม่รู้  สีสา  ฯ

๙๒๔. ผีซ้ำด้ามพลอย
ผี        โกรธให้โทษไข้         แรงรุม
ซ้ำ      เคราะห์ร้ายมารุม      เกาะด้วย
ด้าม    มีดพ่อหมอกุม          มาขับ  ผีเฮย
พลอย ทิ่มเอาเกือบม้วย      มีดด้าม   หมอผี  ฯ

๙๒๕. ผีป่ามาเยือน
ผี         ที่อยู่ป่าช้า                 ดงดอน
ป่า       ไม่มีศาลจร                จู่เข้า
มา       อยู่เย่าเรือนหลอน     หลอกเล่น
เยือน   เย่าเรือนเยี่ยมเย้า      หลอกเจ้า  ของเรือน ฯ

๙๒๖. ผีเรือนไม่ดี
ผี         เหย้าไม่อยู่คุ้ม           ครองเรือน
เรือน   ย่อมร่วงโรยเหมือน    เย่าร้าง
ไม่      น่าอยู่น่าเยือน            คนหวาด กลัวแฮ
ดี        ไม่ดีโจรล้าง               ฆ่าปล้น  คนตาย  ฯ


๙๒๗. เจว็ดไม่มีศาล
เจว็ด     เจ้าปาท่าถ้ำ            ลำธาร
ไม่        อยู่ประจำศาล          นั่งเฝ้า
มี          หาไม่คนบาล           บนเครื่อง  เซ่นแฮ
ศาล     ไม่มีคนเข้า               กราบไหว้  เซ่นสรวง  ฯ

๙๒๘. ผูกคิ้วนิ่วหน้า
ผูก       ขนคิ้วนิ่วหน้า             โกรธา
คิ้ว        ยุ่งอย่างยักษา           โกรธเกรี้ยว
นิ่ว        เนตรเหตุโทสา          ดุเดือด
หน้า     ดั่งยักษ์แยกเขี้ยว      โกรธเกรี้ยว  เคี้ยวฟัน ฯ

๙๒๙. ผู้ดีเดินตรอก
ผู้          เกิดแต่ชาติเชื้อ           ผู้ดี
ดี          แต่ก่อนกลับมี             เคราะห์ร้าย
เดิน      ตามสู่ธรณี                  อายเนตร
ตรอก    แคบแอบเดินคล้าย    ตากหน้า  อดสู ฯ

๙๓๐. ขี้ครอกเดินถนน
ขึ้        ข้าทาสแต่ตั้ง             ปู่ตา
ครอก  หนึ่งมีบุญญา             ใหญ่เตื้้ยง
เดิน    โอ่อวดยศถา              สูงใหญ่
ถนน    ไม่พอเดินเยื้อง         ยาตรย้าย   ส่ายตา  ฯ    


วันพฤหัสบดีที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๔๙)

๙๑๑. ปิดหูสองข้าง
ปิด        ใจไม่รับรู้              รับฟัง
หู          ไม่ขอบไม่ชัง        ศัพท์ซร้อง
สอง      หูหนวกดุจดัง       หูหนวก
ข้าง      โสตรตะโกนก้อง  ไม่รู้  รำคาญ ฯ

๙๑๒. ปิดปากเสียบ้าง
ปิด      โอษฐ์ไม่กล่าวถ้อย   คำใด
ปาก     ปิดสนิทแน่นไร        ปากไว้
เสีย     ญาติมิตรสนิทใจ       ไปมาก
บ้าง    โกรธบ้างเกลียดได้    ทุกข์ด้วย  ปากเบา ฯ

๙๑๓.แล้วนั่งสุขใจ
แล้ว      ตาหูปากป้อง             ปิดทวาร
นั่ง        สงบสันติปาน             เทพไท้
สุข       ดั่งอยุู่วิมาน                เมืองเทพ
ใจ        พระอรหันต์ได้           สุขด้วย  ปิดทวาร ฯ

๙๑๔. เปิดโปกลางบ่อน
เปิด   พะนันขันต่อสู้               กลางแปลง
โป     ถ่ัวใครใคร่แทง            สี่ด้าน
กลาง  ย่านพวกหัวแตง         ดำหงอก
บ่อน   แตกคนเจ้าบ้าน          ถูกปล้น  หมดตัว ฯ

๙๑๕. งามหน้างามตา
งาม    พระทัยท่านท้าว          สามนต์
หน้า    ไม่เป็นหน้าคน            อีกแล้้ว
งาม      เงาะป่าทรชน            เป็นลูก เขยเฮย
ตา        รจนาลูกแล้ว            บอดแล้ว  ตาใส ฯ

๙๑๖. กินน้ำเผื่อแล้ง
กิน      เพราะฟังข่าวร้าย         เหลือทน
น้ำ      จะแห้งขอดจน             โลกไหม้
เผื่อ    อดแม่กาขน                 กินเผื่อแล้งแฮ
แล้ง   ไม่จริงกาไส้                 โป่งท้อง  แตกตาย ฯ

๙๑๗. ว่านอนสอนง่าย
ว่า       อย่างไรลูกน้อย         คล้อยตาม
นอน    นั่งด้วยคำงาม           กลอ่มเกลี้ยง
สอน    สั่งอย่าหยาบหยาม   ตีด่า
ง่าย    เพราะรู้จักเลี้ยง          ลูกด้วย  น้ำใจ ฯ

๙๑๘. ตีนโรงตีนศาล
ตีน      กะไดพาดขึ้น              เรือนชาน
โรง     แห่่งตระลาการ           นั่งโก้
ตีน     ท่านใหญ่หมอบคลาน  ก้มกราบ
ศาล   ท่านเมตตาโม้              ว่ารู้ จักกัน ฯ

๙๑๙. ต้อนรับขับสู้
ต้อน      หน้าต้อนติดก้น         ตามหลัง
รับ         ท่านผู้มายัง              เขตบ้าน
ขับ        กลอนสวดให้ฟัง       เสียงเสนาะ
สู้          ไมหลบหน้าต้าน       รับใช้  รับรอง ฯ

๙๒๐. แล่เนื้อเถือหนัง
แล่       ฆ่าโคผิดข้อ             ปาณา
เนื้อ      สดเอาเกลือทา        ตากแห้ง
เถือ      ไส้เครื่องในมา         ต้มพล่า
หนัง      ตากไว้หน้าแล้ง      ฟั่นใช้้  เชือกหนัง ฯ




วันพฤหัสบดีที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๔๘)



๙๐๑. เป็นฝั่งเป็นฝา
เป็น    หอเป็นหับห้อง        เรือนชาน
ฝั่ง      ฟากฝากระดาน       ปิดห้อง
เป็น    ที่อยํู่ลูกหลาน          สืบต่อ  ไปเฮย
ฝา     แบ่งเป็นหับห้อง       พี่น้อง  อยู่ดี ฯ

๙๐๒. เป็นฟืนใส่ไฟ
เป็น    เชื่้อเพลิงใส่เข้า       เตาไฟ
ฟืน     ย่อมลุกไหม้ไป         บัดน้ัน
ใส่      สักเท่าใดใน             เตาถุ้าน
ไฟ     ย่อมไหม้ฟืนคร้ัน       หมดไม้  ไฟโทรม ฯ

๙๐๓. เป็นโล้เป็นพาย
เป็น      นาวาฝ่าพ้น                 คลื่นลม
โล้        ถ่อเรือไม่จม               ล่มน้ำ
เป็น      แรงเรี่ยวเกลียวกลม   กันต่อ สู้แฮ
พาย     ถ่อช่วยกันค้ำ             วาดท้าย  พายหัว  ฯ

๙๐๔. เป็นล่ำเป็นสัน
เป็น      หนุ่มใหญ่ล้ำก้าน          วัยฉกรรจ์
ล่ำ        ร่างกายคมสัน              แกว่นกล้า
เป็น      บุรุษมีปัญ                     ญาสอด  ส่องแฮ
สัน        เศกมาสู้หน้า               ไม่แพ้  แก่ใคร  ฯ

๙๐๕. เป็นหุ่นให้เชิด
เป็น      ตุ๊กตาลุกล้ม                มีหู  ตาแฮ
หุ่น      ที่คนยกชู                     เชิดได้
ให้       คนนั่งยืนดู                    กันเล่น
เชิด      ฉิ่งวิงเต้นให้                 สนุกได้ ดูชม ฯ

๙๐๖. เป็นหูเป็นตา
เป็น      ทูตอยู่ต่างด้าว          ต่างแดน
หู         สดับศัพท์เสียงแทน  ท่านให้
เป็น      คนน่ังหวงแหน          ประเทศ  ชาติแฮ
ตา       สอดส่องไกลใกล้       สืบรู้ทุกประการ ฯ

๙๐๗. แปดเหลี่ยมแปดคม
แปด       เนตรสี่หน้าคล้าย       พระพรหม
เหลี่ยม   จัดแหลมหลากคม     แปดด้าน
แปด       ปากมากคารม           รอบจัด
คม          กว่าขวานถากก้าน    กิ่งไม้  ไพรขวาง ฯ

๙๐๘. เปิดหูเปิดตา
เปิด      ใจให้โล่งกว้าง         อย่างทะเล
หู         สดับเรื่องทั้วเพ         เพื่อนพ้อง
เปิด      อกอย่าอยู่เอ             กาโดด  เดี่ยวเฮย
ตา       เพ่งดีชั่วจ้อง              จึ่่งแจ้ง  แดงดำ  ฯ

๙๐๙. ปิดทวารทั้งเจ็ด*
ปิด         ช่องทางรับรู้           ในกาย
ทวาร      ที่ออกสู่ภาย           นอกนั้น
ทั้ง         ที่ไม่ล้มตาย            วายชีพ
เจ็ด        แห่งให้ปิดกั้น         เครื่องรู้  สุู่ใจ ฯ

๙๑๐. ปิดตาอย่าดู
ปิด       ใจไม่รับรู้               รับเป็น
ตา        ไม่มองไม่เห็น       ไม่รู้
อย่า      มองสิ่งร้อนเย็น      มายั่ว  ใจแฮ
ดู          สักแต่ดูผู้               อื่นไร้  รักชัง ฯ

* ตา ๒, จมูก๒, หู๒, ปาก๑, รวม  ๗ ทวาร  

วันพฤหัสบดีที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2559

โคลงกระทู้ธรรม (๔๗)


๘๙๐. เป็นคุ้งเป็นแคว
เป็น         ท้องลำแม่น้้ำ                 นองไหล
คุ้ง           คดอ้อมไปไกล              คดเคี้ยว
เป็น         น้ำเจิ่งนองใน                ลำแม่  น้ำเฮย
แคว        ที่ไหลเรือเลี้ยว              แล่นเลี้ยว  ตามแคว ฯ

๘๙๑เป็นขี้เจ็ดเว็จ
เป็น         คูถพระถ่ายไว้             ในเว็จ
ขึ้             เก่าขึ้ใหม่เสร็จ             ถ่ายซ้ำ
เจ็ด         ปีพระสมเด็จ                ท่านถ่าย  ใส่แฮ
เว็จ          ที่เหม็นทนกล้ำ           กล่าวแกล้ง  ว่าหอม  ฯ

๘๙๒. พระครูขี้หอม
พระ       ครูปู่พระชั้น                  สมเด็จ
ครู         เฒ่าท่านสำเร็จ             ฤทธิ์ล้น
ขี้          ท่านอยู่ในเว็จ               คนว่า  หอมแฮ
หอม    สุนัขมักค้น                     คาบขี้  ไปกิน ฯ

๘๙๓. เป็นตุเป็นตะ
เป็น       เรื่องเก่าพระเจ้า          ชันตุ
ตุ          ตะเป็นโรคบุ                 รุษร้าย
เป็น       ผัวพระนางจุ                ฬาเรศ
ตะ         นุเต่านางคล้าย           เกาะน้อย  ในทะเล ฯ

๘๙๔. เป็นน้ำเป็นนวล
เป็น      ประดุจดอกไม้             ในบึง
น้ำ        ท่วมไม่ท่วมถึง             ดอกไม้
เป็น     สื่อภู่เคล้าคลึง              ดมกลิ่น
นวล     อยู่กลางบึงไร้               หัตถ์เอื้อม เด็ดดม ฯ

๘๙๕. เป็นน้ำยาเย็น
เป็น      ขนมจึนจับแห้ง             คาชาม
น้ำ        ไม่หล่อเลี้ยงงาม          ล่อลิ้น
ยา        ที่ใส่ผสมทราม             เสื่อมรส
เย็น      ชืดจืดจนสิ้น                 รสลิม  ชิมวาง  ฯ

๘๙๖. เป็นหนู่กลัวแมว
เป็น       สัตว์ถูกไล่คว้า          เอามากินเฮย
หนู่        ย่อมเข็ดวิฬาร์          ไล่เคี้ยว
กลัว       จนสุดชีวา               มาแต่  ไหนแฮ
แมว       อยู่หนู่ลำเลี้ยว         หลบหน้า  ตาแมว ฯ

๘๙๗. เป็นปี่เป็นขลุ่ย
เป็น        เครื่องเป่าคู่เคล้า               คลอเสียง  
ปี่            เป่าส่งสำเนียง                  ออดอ้อน
เป็น        เพื่อนกล่อมพร้อมเพรียง   รับส่ง เสียงแฮ
ขลุ่ย      เป่าปี่รับย้อน                      หยอดน้ำ  เสียงครวญ ฯ

๘๙๘.เป็นบ้าเป็นหลัง
เป็น      คนสติพลาดพลั้ง                เผลอไผล
บ้า        คลั่งเพ้อเจ้อใจ                   เฟื่องฟุ้ง
เป็น      คนคิดฝันไกล                    สุดกู่
หลัง     กลับหน้าหลังคุ้ัง                ไม่รู้  ไม่เห็น ฯ

๘๙๙. เป็นหน้าเป็นตา
เป็น        ลูกคนสุดท้อง                ของเรา
หน้า        หล่อรูปดั่งเหลา             หล่อไว้
เป็น        ประดุจสำเภา                 พาแล่น
ตา          ประจักษ์แจ้งได้             ลูกแก้ว  แววตา ฯ

๙๐๐. เป็นปากเป็นเสียง 
เป็น        ญาติมิตรเพื่อนบ้าน         เรือนเคียง
ปาก       ทะเลาะถกเถึยง              ต่อแย้ง
เป็น       เรื่องยืดยาวเพียง            จะฆ่า  กันแฮ
เสียง     ดั่งส่งเสียงแกล้ง              กล่าวร้าย  ใสกัน ฯ