๙๗๖. เอาไม้มาวาง
เอา แต่ความสะดวกได้ แบ่งเบา
ไม้ ท่อนแบกทำเสา ปลูกเหย้า
มา กองทับมอดเนา นิ่งช่อน ขอนเฮย
วาง ล่อให้มอดเข้า กัดไม้ผุพัง ฯ
๙๗๗.ไม้คดดัดไ้ด้
ไม้ อ่อนไม่แก่ไช้ ทำงาน
คด คัดตัดทำคาน หาบได้
ตัด ไม้ไม่ช้านาน ดัดกลับได้แฮ
ได้ แต่ไม้ดีใช้ ชอบได้ดัดเอา ฯ
๙๗๘. คนคดดัดยาก
คน ที่ดื้อกระด้าง เฉโก
คต กว่าไม้ตะโก ดัดได้
ตัด พวกคนพาโล หัวโง่ เง่าแฮ
ยาก กว่าดัดต้นไม้ ข่อยต้นตะโกนา ฯ
๙๗๙. ไม้ป่าเดียวกัน
ไม้ ที่อยู่ภาคพื้น เดียวกัน
ป่า ร่วมป่าเพศพันธุ์ พื่้ชไม้
เดียว ดั่งหนุ่มโสดฉันท์ฺ ชอบเพือน หนุ่มแฮ
กัน และกันชอบใช้ เพื่อแก้กระสัน ฯ
๙๘๐. ยกก้นตนเอง
ยก ตนเอาตูดพ้น อาจม
ก้น นั่งอยู่เหนือลม พัดใต้
ตน ย่อมไม่สูดลม ตดเน่า เหม็นแฮ
เอง ตดข้าไม้ได้ ตดคลุ้ง เหม็นโขลง ฯ
๙๘๑. ร้อยก้นไว้ใช้
ร้อย ใจไว้รับใช้ รับสอย เข็มเฮย
ก้้น แม่ร่ัวอุดรอย ร่ัวไว้
ไว้ ใจอยู่หอคอย ยามค่ำ คืนแฮ
ใช้ เย็บใช้สอยได้ เจาะร้อย รูเข็ม ฯ
๙๘๒. ร้อยสีร้อยอย่าง
ร้อย พันธุ์เช่นดอกไม้ ต่างพันธุ์
สี ย่อมแตกต่างกัน นับร้อย
ร้อย สีเก็บจัดสัน เป็นพู่ พวงแฮ
อย่าง บุปผาพู่ห้อย ผูกร้อย มาลัย ฯ
๙๘๓. รับรองแข็งชอบ
รับ แขกรับเหลื่อ มาเยือน
แรง มากมีในเรือน รับสู้
แข็ง ขันไม่บิดเบือน หน้าบ่น
ชอบ อกชอบใจผู้ เยียมเหย้า มาเยือน ฯ
๙๘๔. ราบเป็นหน้ากลอง
ราบ คาบปราบศึกเสี้ยน ไพรี
เป็น ไพร่พลกรุงศรี สงบหน้า
หน้า ข้าศึกไม่มี มารุก รานเฮย
กลอง เรียบเปรียบดั่งข้า ศึกน้อม ยอมกลัว ฯ
๙๖๕. แมงเม่าเข้าไฟ
แมง ผึ้งมีปีกกล้า บินไป
เม่า หมื่นแสนเห็นไฟ สว่างจ้า
เข้า ชมชื่นตื่นใจ เจ้าโฉด เขลาแฮ
ไฟ ลวกดั่งบาปกล้า ลวกผู้โฉดเขลา ฯ
๙๖๖. ไม่ได้ด้วยเลห์
ไม่ อาจเอาชนะได้ โดยดี
ได้ ชนะโดยวิธี ชอบได้
ด้วย น้ำจิตคนมี ใจบาป
เลห์ เหลี่ยมเอาออกใช้ เพื่อได้ ชัยมา ฯ
๙๖๗. เฉเอาด้วยกล
เฉ ไฉเอาชนะด้วย มายา
เอา ชนะคู่ปัจจา พ่ายแพ้
ด้วย เล่ห์เหลื่ยมสันหา หลอกล่อ
กล สักแสนกลแก้ เงื่อนสู้สุดตัว ฯ
๙๖๘. ไม่ได้ด้วยมนต์
ไม่ อาจเอาชนะได้ โดยดี
ได้ อย่างทางหมอผี ชั่วช้า
ด้วย เหตุแห่งพิธี ไสยศาสตร์
มนต์ ที่ว่าแก่กล้า รีบคว้ามาทำ ฯ
๙๖๙. ดลด้วยคาถา
ดล ใจให้พ่ายแพ้ แก่มนต์
ด้วย อิทธิฤฺทธิ์ยังจน แ่กกล้า
คา ถาศักดิ์สิทธิ์ผล ท่องพร้่ำ พรูเฮย
ถา ร่อนดั่งแร้งเฝ้า จิกเนื้อ หมาตาย ฯ
๙๗๐. แม่สื่อแม่ชัก
แม่ คนกลางชักชู้ สู่ชาย
สื่อ ส่งเพลงยาวสาย สวาทชู้
แม่ ชี้ชองเพื่อขาย ของเก่า
ชัก หุ่นชายหญิงผู้ ร่านชู้สุู่หา ฯ
๙๗๑. แม่พยักหน้าชน
แม่ สื่อแม่ชักชู้ สู่ชาย
พยัก เพยิดเนตรหน้าหมาย นัดชู้
หน้า ผิดนักเอากาย เข้าประกันเฮย
ชน บุรุษโฉดผุู้ เล่นชุ้ สู่ฉัน ฯ
๙๗๒. ไม่่มีเงาหัว
ไม่ เห็นศรีษะต้ัง บนคอ
มี แต่ตัวดั่งตอ หลักไม้
เงา แห่งเคราะห์ร้ายรอ เข้าจู่โจมเฮย
หัว ขาดคงไม่ได้ รอดพ้น ความตาย ฯ
๙๗๓. ไม่รู้จักเสือ
ไม่ สังเกตุเขตคุ้ง ลำคลอง
รู้ แต่น้ำเจ่ิ่งนอง ตลิ่งล้น
จัก มีสัตว์ร้ายคนอง มาอยู่
เสือ ย่อมนอนใต้ต้น พ่มไม้ใบหนา ฯ
๙๗๔. เอาเรือไปจอด
เอา แต่ความสะดวกด้วย เผลอไผล
เรือ ที่แล่นมาใน น่านน้ำ
ไป พักจอดตลิ่งไกล บ้านช่อง
จอด อยุ่ใกล้เสือขย้ำ คาบเจ้าของเรือ ฯ
๙๗๕. ไม่รู่จักมอด
ไม่ สังเกตุภาคพื้น ดินดอน
รู้ ว่ามอดมานอน กัดไม้
จัก ได้ห่างไกลขอน ไม้ท่อน
มอด ย่อมนอนอยุ่ใต้ กัดไม้ขอนกิน ฯ
