๗๖ หัวเด็ดตีนขาด
หัว ไม่ขาดตกพื้น ดินไป
เด็ด เดี่ยวต่อสู้ใจ ขาดดิ้น
ตีน ไม่ขาดกุดใน สนามรบ
ขาด เพื่อนตายไปสิ้น ต่อสู้ถวายหัว ฯ
๗๗ เข้าเจ้าเข้านาย
เข้า วังต้องหมอบก้ม กราบกราน
เจ้า ใหญ่จักโปรดปราน ชุบย้อม
เข้า ติดต่อราชการ ส่งส่วย
สาเฮอ
นาย ใหญ่จึงโอบอ้อม ดับร้อนผ่อนปรน ฯ
๗๘ เมียชั่วนายชัง
เมีย งามมักเล่นชู้ สู่ชาย
ชั่ว ชาติอาจอันตราย มากแท้
นาย ใหญ่เกลียดหน้าหมาย จับผิด
ชัง แห่งนายพ่ายแพ้ แทบล้มประดาตาย ฯ
๗๙ ดื่มน้ำเห็นปลิง
ดื่ม น้ำในทุ่งแก้ กระหาย
น้ำ เยือกเย็นใจชาย ดับร้อน
เห็น ปลิงนิ่งนอนภาย ในอุ- ทกแฮ
ปลิง เฉกชู้เมียซ้อน ซ่อนห้องน้องนาง ฯ
๘๐
เปลี่ยนช้างกลางศึก
เปลี่ยน ม้าคราขี่เข้า สงคราม
ช้าง ศึกเปลี่ยนเมื่อยาม ต่อสู้
กลาง สนามรบเกรงขาม ข้าศึก
ศึก ย่อมพ่ายแพ้ผู้ ต่อสู้เสียขวัญ ฯ
๘๑ ปลุกผีกลางคลอง
ปลุก ตัวกลัวปีศาจร้าย ลำพอง
ฝี ที่ใส่เรือรอง ล่องน้ำ
กลาง น้ำที่เจิ่งนอง สองฝั่ง
คลอง ย่อมมีผีซ้ำ ตกน้ำตายตาม
ฯ
๘๒ ผีถึงป่าช้า
ผี ตายหามส่งเข้า วัดวา
ถึง ไม่มีเมรุผา จี่ไหม้
ป่า ชัฏย่อมหวาดผวา ผีหลอก
ช้า เนิ่นอยู่ไม่ได้ จักต้องรีบฝัง ฯ
๘๓ รู้มากยากนาน
รู้ สรรพศิลปศาสตร์สิ้น ตำรา
มาก นักหนักเกศา สุดรู้
ยาก ยิ่งสิ่งรักษา ตัวรอด
นาน นักหนักอกผู้ รอบรู้สารพัน
ฯ
๘๔ รู้น้อยพลอยรำคาญ
รู้ แต่เพียงเล็กน้อย เลาเลา
น้อย นิดผิดถูกเดา สวดรู้
พลอย พูดอวดรู้เขา หัวเราะ เยาะแฮ
รำคาญ แต่ท่านผู้ ไม่รู้อะไรเลย ฯ
๘๕ ไม่รู้อยู่สำราญ
ไม่ เคยเรียนไม่รู้ อะไร
รู้ แต่กินนอนไป เท่านั้น
อยู่ จนแก่เข้าวัย ชราภาพ
สำราญ จิตเฉกชั้น นกน้อยลอยลม ฯ
๘๖ พูดน้อยต่อยมาก
พูด ไม่ออกกลอกหน้า ไปมา
น้อย หนึ่งไม่พูดจา ตอบถ้อย
ต่อย แต่หมัดซัดขวา- ซ้ายซัด
ต่อยแฮ
มาก แต่หมัดซัดร้อย หมัดนั้นนักมวย ฯ
๘๗ พูดมากปดมาก
พูด คล่องปากเก่งคล้าย ต่อยหอย
มาก เรื่องอวดรู้พลอย พูดจ้อ
ปด มดเท็จโคมลอย หลอกเล่น
มาก แต่ลมเล่นล้อ แต่ไร้แก่นสาร
ฯ
๘๘ ก้มหน้าดูดิน
ก้ม หัวกินแต่หญ้า ติดดิน
หน้า ไม่เคยเงยผิน เพ่งฟ้า
ดู แต่ยอดหญ้ากิน พออิ่ม ท้องแฮ
ดิน เปือกตมน้ำหญ้า ยอดแล้วโคควาย ฯ
๘๙ ก้มหน้าเหมือนหอย
ก้ม หัวตัวคืบด้วย ปากตน
หน้า ไม่เงยดูคน ใหญ่น้อย
เหมือน ยาจกยากจน คนต่ำ ต้อยแฮ
หอย เฉกชนชั้นด้อย
ต่ำเตี้ยเรี่ยดิน ฯ
๙๐ หัวหงอกหลอกเด็ก
หัว ขาวราวดอกอ้อ ดอกเลา
หงอก ไม่มีสีเทา สักเส้น
หลอก ทารกรุ่นเยาว์ หยิกหยอก
เด็ก เล็กไม่มีเว้น เล่นก้นจนตาย
ฯ
๙๑ หัวหกก้นขวิด
หัว ไม่เคยยกตั้ง ตรึกตรา
หก คะเมนตีลังกา ค่ำเช้า
ก้น ทับกับกายา หญิงชั่ว
ขวิด ดั่งควายป่าเข้า ขวิดก้นชนหัว ฯ
๙๒
หัวเดียวกระเทียมลีบ
หัว คนนักปราชญ์ใช้ ปัญญา
เดียว เดี่ยวไม่ปรึกษา พวกพ้อง
กระเทียม โทนท่านตีรา- คามาก
ลีบ ฝ่อชาวสวนต้อง ขุดทิ้งเผาไฟ ฯ
๙๓ ไก่เห็นตีนงู
ไก่ เห็นงูไต่ต้น พฤกษา
เห็น ว่าคงมีขา ซ่อนไว้
ตีน ไม่ยื่นออกมา ปีนไต่
ไม้แฮ
งู เล่นกลเก่งใช้ อกเลื้อยแทนตีน ฯ
๙๔ งูเห็นนมไก่
งู เห็นแม่ไก่เลี้ยง ลูกเจ็ด ตัวแฮ
เห็น ว่าไก่มีเคล็ด ซ่อนไว้
นม ซ่อนปีกไว้เสร็จ แสร้งปิด
ไก่ เล่นกลเก่งใช้ ปีกป้องนมตน ฯ
๙๕ ความรู้ท่วมหัว
ความ ฉลาดนักปราชญ์รู้ สารพัน
รู้ ทั่วสรรพศาสตร์อัน ลึกล้ำ
ท่วม หัวชั่วชีวัน วายวอด
หัว เท่าหม้อข้าวน้ำ เปล่าแท้แต่ลม ฯ
๙๖ เอาตัวไม่รอด
เอา เข้าจริงเมื่อเข้า ตาจน
ตัว นักปราชญ์มัวมน มืดตื้อ
ไม่ อาจช่วยตัวตน ยามตก อับแฮ
รอด เพราะมีเงินซื้อ กับข้าวกันตาย ฯ
๙๗ เรือล่มเมื่อจอด
เรือ แพพายถ่อข้าม ธารา
ล่ม เมื่อถูกลมพา- ยุร้าย
เมื่อ ยามแล่นนาวา ไม่ล่ม-
จมแฮ
จอด นิ่งจึงจมท้าย รั่วน้ำเรือจม
ฯ
๙๘ ตาบอดเมื่อแก่
ตา ใสแลสว่างแจ้ง โลกา
บอด มืดเมื่อตัณหา ห่อหุ้ม
เมื่อ กำหนัดกามา หน้ามืด
แก่ ดั่งควายร้อนกลุ้ม เกลือกกลิ้งนอนตม ฯ
๙๙ ว่าวลอยเพราะลม
ว่าว ปักเป้าเข้าปัก จุฬา
ลอย อยู่ด้วยลมพา พัดไว้
เพราะ สายป่านขาดถลา หัวปัก
ดินแฮ
ลม ย่อมพัดพาให้ ว่าวต้องตกดิน
ฯ
๑๐๐ เรือจมเพราะน้ำ
เรือ ที่ลอยล่องน้ำ หนองไหล
จม ไม่ลงอาศัย ขี่น้ำ
เพราะ เรือรั่วน้ำไข เข้าสู่
เรือแฮ
น้ำ รั่วเข้าเรือซ้ำ รั่วน้ำเรือจม ฯ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น