วันศุกร์ที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2558

โคลงกระทู้ธรรม (๑๔)


๓๕๑ ขาไปขี่ม้า
ขา   ขึ้นเพื่อนขี่               ,       ม้าเมือง
ไป   เที่ยวทั่วตัวเหลือง          จับไข้
ขี่     นางหมดทรัพย์เปลือง     ตัวเปล่า
ม้า   ที่ขี่ขายได้                       อัฐใช้หมดตัวฯ

๓๕๒ ขามาขี่ควาย
ขา        กลับทรัพย์หมดแล้ว     ลงเดิน
มา        พบญาติขัดเขิน            เจิ่นหน้า
ขี่          เรือขี่แพเผอิญ              หมดอัฐ
ควาย    ที่ขี่แทนม้า                   ขี่ห้อยกลับเมืองฯ

๓๕๓ ผิดหูผิดตา
ผิด       แผกแตกต่างครั้ง          ยังสาว
หู         สดับแต่ข่าวฉาว            โฉ่ก้อง
ผิด       รูปผิดร่างราว                 คนอื่น ไกลแฮ
ตา       ไม่เชื่อว่าน้อง                 ร่วมห้องกันมาฯ

๓๕๔ ผิดฝาผิดตัว
ผิด      คู่เคยครอบหม้อ              ฝาละมี
ฝา       ปิดไม่สนิทดี                   ครอบค้าง
ผิด      รูปร่างโสภี                      มาร่วง โรยแฮ
ตัว      คู่ไม่เหมือนข้าง               ก่อนครั้ง เคยขาฯ

๓๕๕ ผิดผัวผิดเมีย
ผิด      คู่สู่บาปต้อง                 รับกรรม
ผัว      ที่ผิดเมียทำ                  บาปแท้
ผิด      ศีลและผิดธรรม            พระสั่งสอนแฮ
เมีย     ที่ผิดผัวแก้                   บาปใต้อบายภูมิฯ

๓๕๖ ผิดถูกลูกแม่
ผิด      พลาดรู้สึกแล้ว           กลับตัว
ถูก       ผิดจงอย่ากลัว           กลับได้
ลูก       เจ้าอย่าหลงมัว          ทำบาป อีกเลย
แม่       ไม่เกลียดลูกให้         ชั่วร้ายแสนทวีฯ

๓๕๗ ผิดศีลผิดธรรม
ผิด     พลาดเพียงชั่วครั้ง          ชั่วยาม
ศีล     ขาดแล้วยังตาม              ต่อได้
ผิด     ชั่วบาปอย่าหาม             แบกหนักบ่าเฮย
ธรรม  ไม่คุ้มครองให้                บาปนั้นบรรเทาฯ

๓๕๘ หัวปีท้ายปี
หัว       ปีมีลูกแล้ว                 หนึ่งคน
ปี         ใหม่มีอีกหน              หนึ่งไซร้
ท้าย     ศกตกดอกผล           อีกหนึ่ง ลูกเฮย
ปี         หนึ่งมีลูกได้              หนึ่งท้องสองคนฯ

๓๕๙ ฝนตกแดดออก
ฝน         ที่ตกไล่ช้าง           กลางพนา
ตก         ซู่ซ่าหลังคา           ตกต้อง
แดด      สาดส่องแสงมา     ไม่มืด เมฆแฮ
ออก      จากหอกลับห้อง    นั่งจ้อง เต่านาฯ

๓๖๐ นกกระจอกเข้ารัง
นก    น้อยเกาะพุ่มไม้            ใบบัง
กระ   จอกจับจังงั่ง                 กิ่งไม้
เข้า   อยู่คู่ขี่หลัง                    กันเล่น
รัง     เล็กผัวเมียได้                คู่เคล้า เคียงคอนฯ

๓๖๑ แม่หม้ายใส่เสื้อ
แม่       แย้มยลนกน้อย       คอยฝน
หม้าย  อยู่หลายปีทน         เหว่ว้า
ใส่       เสื้ออุ่นอกตน          ใจตกต่ำแฮ
เสื้อ     ไม่อุ่นอกคว้า           สากใช้ในครัวฯ


๓๖๒ สากเบือเหน็บหลัง
สาก       ตำน้ำพริกตั้ง          คาครก
กะเบือ   ใหญ่คว้าหมับยก    เงือดเงื้อ
เหน็บ    ไว้ที่ชายพก           แก้ขัดเขินแฮ
หลัง      จากนั่งเป็นเบื้อ      เบิ่งโอ้อายใจฯ

๓๖๓ ด้านได้อายอด
ด้าน     ดื้อเข้ายื้อแย่ง          ข้าวสาร
ได้       สักครึ่งทะนาน          นิดน้อย
อาย     หน้าอดอาหาร         หิวแสบท้องแฮ
อด       อยากจนลิ้นห้อย     ไม่ด้านพานตายฯ

๓๖๔ ตาม้าตาเรือ
ตา      หมากรุกเล่นต้อง         ดูตา เดินแฮ
ม้า      แม่ทัพบกมา                จดจ้อง
ตา      ขุนรุกข้างขวา              มีช่อง เดินแฮ
เรือ     แม่ทัพเรือต้อง             แล่นเข้าโจมตีฯ

๓๖๕ อ้าขาผวาปี
อ้า        เท้าก้าวไต่เต้า        แตะดิน
ขา        อ่อนร่อนเหินบิน     บ่ได้
ผวา     จากพุ่มไม้ผิน          ผันร่อน ถลาเฮย
ปีก       อ่อนร่อนจับไม้       ไม่ขึ้นเหินลมฯ

๓๖๖ ให้กินบนเรือน
ให้    อยู่อย่างพี่น้อง           ของตน
กิน    อยู่สู้เปรอปรน            แก่เจ้า
บน    ห้องหับแห่งหน         ให้พัก นอนแฮ
เรือน  แม่ให้ลิงเข้า              ออกได้ดั่งคนฯ

๓๖๗ ขี้รดหลังคา
ขี้       ซนลิงเจ้าเล่ห์         เหลือรับ ทานเฮย
รด      เยี่ยวนั่งขี่ทับ          แม่เถ้า
หลัง   หน้าเปิดผ้าจับ        ดมเล่น
คา      อกทับแม่เฝ้า         ขย่มซ้ำอนาจารฯ

๓๖๘ เพื่อนเราเผาเรือน
เพื่อน    สนิทมิตรรักเข้า         ตาจน
เรา        รับเลี้ยงไว้คน            รักเจ้า
เผา       อกเพื่อนเสียจน         พูดไม่ ออกแฮ
เรือน    เพื่อนนอนร่วมเหย้า    เล่นชู้ เมียสหายฯ

๓๖๙. เรือล่มเมื่่อจอด
เรือ     แล่นมาทั่วท้อง        ลำธาร
ล่ม     สู่พื้นดินดาล             ดั่งด้น
เมื่อ    เข้าเทียบเรือนชาน   จอดนิ่ง
จอด   นิ่งน้ำไหลล้น            รั่วท้อง  เรือจม ฯ

๓๗๐. ป่าช้าป่าเลว 
ปา    ที่ศพทิ้งไว้              ป่าเหม็น
ช้า    ชั่วคนยังเป็น           เกลียดใกล้
ป่า     ที่พระอยู่เย็น          เป็นป่า  แก้วแฮ
เลว   เพราะเหตุคนใช้     ป่านั้น  ฝังผี ฯ

๓๗๑.  ทำนาเข้าส่วน
ทำ    การปลูกข้าว             ทุุกปี
นา     ปลูกข้าวสาลี            อร่ามท้อง
เข้า   ลงแขกเกี่ยวที           ละหมู่  บ้านแฮ 
ส่วน  ที่ช่วยพี่น้อง              เกี่ยวข้าวทันกาล ฯ 

๓๗๒.  ทำสวนเข้าทุน
ทำ    ไร่ปลูกลูกไม้           มีผล
สวน   อยู่ติดกันคน           ละบ้าน
เข้า    ช่วยเก็บช่วยขน      ผลสุก  ห่ามแฮ
ทุน    ที่ช่วยสี่ด้าน            รอบบ้านเป็นบุญ ฯ 

๓๗๓.  ค้าขายเข้าหุ้น
ค้า    เปลี่ยนสินค้าแตก      ต่างกัน
ขาย  สิ่งที่มีอัน                  มากให้
เข้า   แลกเปลี่ยยแบ่งบัน  ที่ขาด แคลนแฮ
หุ้น   ส่วนค้าขายได้          หล่อเลี้ยงโลกา ฯ

๓๗๔.  ผีอยู่ป่าช้า
ผี     ตายกายเน่าน้ำ             เหลืองไหล
อยุ่   ที่ป่าดงใด                   ป่าช้า
ป่า    ชั่วป่าที่ใคร                 กลัวเกลียด
ช้า    ชั่วชนทั่วหน้า             กลับเข้ายามตาย ฯ

๓๗๕.  พระอยู่ป่าแก้ว
พระ     มีศีลสัตย์พร้อม         พรหมจรรย์
อยู่      ป่าใดเรียกกัน            ป่าแก้ว
ป่า      ปีศาจดุดัน                 เสือดุ
แก้ว   นพรัตน์เกิดแล้ว         ป่านั้นป่าดี ฯ

๓๗๖.  ตาบอดเมื่อแก่
ตา    มัวตามืดเข้า              วัยชรา
บอด  มืดปิดสายตา            นั่งเศร้า
เมื่อ    แก่เฒ่าตัณหา          มันกลับ
แก่     แต่กายใจเฝ้า           กลัดกลุ้มกามฉันท์


๓๗๗. วันทองสองใจ
วรรณ        ผ่องพักตร์พริ้ม          พิมพิลา   ไลยเฮย
ทอง         ที่ผ่องโสภา               ชื่อก้อง
สอง         ชื่อเปลี่ยนฉายา         ชื่อว่า วันทอง
ใจ            ที่รวนเรต้อง               โทษให้ประหารฯ

๓๗๐ ปีหน้าฟ้าใหม่
ปี       ก่อนนอนนั่งเศร้า           เหงาใจ
หน้า  มืดไม่เห็นใคร                ช่วยได้
ฟ้า    ส่องเปลี่ยนสีใส              แสงสว่าง
ใหม่  เปลี่ยนเวียนมาให้           สุขบ้างอย่างเขาฯ

๓๗๙ หัวปักหัวปำ
หัว    ตอไผ่ปักไว้           ในนา
ปัก    ปำไว้ล่อปลา         รอบล้อม
หัว    ตอหลอกมัจฉา      มาอยู่ เย็นแฮ
ปำ    ที่สุมหัวพร้อม        พรั่งล้อมจับปลาฯ

๓๘๐ หัวหงอกหัวดำ
หัว       คนผู้แก่เข้า           วัยชรา
หงอก  ดั่งดอกเลามา       นั่งย้อม
หัว       ล้านเลี่ยนเกศา     ใสเหน่ง
ดำ       ดั่งนกกาล้อม        เพ่งเนื้อเกสีฯ

๓๘๑ หนีเสือปะตะเข้
หนี     ล่าสัตว์ป่าร้าย         แรงนัก
เสือ    ขบกระต่ายมัก        มอดม้วย
ปะ      สัตว์ใหญ่นอนพัก   ริมตลิ่ง
ตะเข้  ขบตายด้วย            บกน้ำมีภัยฯ

๓๘๒ อายชั่วกลับบาป
อาย    ใจมีหิริรู้                     สึกอาย
ชั่ว      ไม่อยากใกล้กราย     แตะต้อง
กลัว    กรรมชั่ว เมื่อวาย       ชีพดับ
บาป    จักติดตัวพ้อง            พบหน้าพญายมฯ

๓๘๓ เรือล่มในหนอง
เรือ      ใส่ทองแท่งไว้        หนักหนา
ล่ม       อยู่ในคงคา             ครอบไว้
ใน        คลองแห่งเคหา     วงศ์ญาติ
หนอง   ใหญ่ย่อมหาได้     ไม่สิ้นสูญหายฯ

๓๘๔ ทองไม่ไปไหน
ทอง     แท้ตกน้ำไม่           ลอยไหล
ไม่       มอดไหม้ในไฟ       หมดเชื้อ
ไป       อยู่แห่งหนใด         ยังสุกปลั่งแฮ
ไหน    นั่นร่วมเลือดเนื้อ    สืบเชื้อสายทองฯ

๓๘๕ ไก่เจนสังเวียน
ไก่      ชนเคยต่อสู้มาเจียน      ตายแฮ
เจน    จัดในสังเวียน                ต่อสู้
สัง      กัดไก่ชนเขียน              วงอยู่
เวียน  ออกเวียนเข้ารู้               ท่าสู้ทีถอยฯ

๓๘๖ หมาเหมือนเจ้านาย
หมา       มันซื่อสัตย์แท้           ต่อนาย
เหมือน  ดั่งดูดซึมสาย             เลือดไว้
เจ้า        ของสัตว์เป็นชาย       ดีชั่ว
นาย       ย่อมถ่ายทอดให้        สุนัขคล้ายนายมันฯ

๓๘๗ อดข้าวล้มคว่ำ
อด       อาหารหกมื้อ           สามวัน
ข้าว     ไม่ตกท้องมัน          อ่อนเปลี้ย
ล้ม       พับกับพื้นยัน          ไม่อยู่
คว่ำ     คะมำหน้าเตี้ย          ติดพื้นธรณีฯ

๓๘๘ อดน้ำจำตาย
อด        ไม่ได้ดื่มน้ำ              เจ็ดวัน
น้ำ        ไม่ตกท้องมัน           มอดม้วย
จำ         ต้องสู่สรวงสวรรค์    ลิบลิ่ว
ตาย      เพราะขาดน้ำช่วย    ชีพให้อยู่ยืนฯ

๓๘๙ หญิงชั่วชายชัง
หญิง       ผู้มีเสน่ห์ชู้             ชายรัก
ชั่ว          แต่รูปอัปลักษณ์    ไม่ทิ้ง
ชาย       ย่อมมอบใจภัก-      ดีต่อ นางนา
ชัง         แต่หญิงดีดสะดิ้ง    กระด้างดั่งชายฯ

๓๙๐ หญิงครึ่งชายครึ่ง
หญิง    ที่แข็งกระด้าง         ดั่งชาย
ครึ่ง     หนึ่งเป็นหญิงกาย   เก่งกล้า
ชาย    ชอบแต่หญิงอาย    โอนอ่อนหวานแฮ
ครึ่ง     กระเทยเทิ่งหน้า      ทะเล้น อดสูฯ

๓๙๑ พระเณรเถรตู้
พระ    บวชไม่ฝึกเข้า       ภาวนา
เณร    ไม่ถือสิกขา          บทไว้
เถร     ไม่หมั่นศึกษา      ปฏิบัติ ธรรมเฮย
ตู้        ใส่พระธรรมให้     มอดเข้ากัดกินฯ

๓๙๒ ดับไฟต้นลม
ดับ      ผลต้องดับต้น        เหตุตัด เสียเฮย
ไฟ      ลุกเพราะลมพั        ดลุกไหม้
ต้น     เชื้อรับกำจัด           เสียแต่แรกแฮ
ลม     พัดยุไฟให้             มอดไหม้ เป็นจุณฯ

๓๙๓ หอมหวนทวนลม
หอม   กลิ่นดวงดอกไม้        นานา พันธุ์เฮย
หวน   แต่ตามลมพา            พัดให้
ทวน   ลมทั่วโลกาคือ          กลิ่นมนุษย์แฮ
ลม     ปากปวงชนได้           กล่าวซ้องสรรเสริญ

๓๙๔ ตัดหางปล่อยวัด
ตัด      ใจไม่อยากเลี้ยง       หมาทราม
หาง    ที่มีพู่งาม                  ตัดทิ้ง
ปล่อย ไปอยู่อาราม             กับพระ สงฆ์แฮ
วัด       ที่มีหมากลิ้ง             เกลื่อนล้วนหมาเลวฯ

๓๙๕ ต้นร้ายปลายดี
ต้น      หนามตกรกด้วย          หนามคม
ร้าย     นักยามหักดม             จับต้อง
ปลาย  มีดอกสวยสม             สีกลิ่น หอมแฮ
ดี         อยู่ปลายกิ่งจ้อง         จิตให้หลงชมฯ

๓๙๖ ต้นคดปลายตรง
ต้น        ไม้บางกิ่งต้อง          นัยน์ตา
คด         แต่ต้นซ้าย ขวา       คดคู้
ปลาย    กิ่งกลับตรงหา         ดูยาก
ตรง       ท่อนปลายท่านรู้     แต่งใช้ไม้ถือฯ

๓๙๗ ผ่อนผันสั้นยาว
ผ่อน     สายว่าวปักเป้า              จุฬา
ผัน       ชักเชือกตามพา             ยุต้อง
สั้น       ยาวผ่อนเข้าหา              ลมส่ง
ยาว     หน่อยค่อยคลายคล้อง   ว่าวคล้อยลอยลมฯ

๓๙๘ อดนอนนานตาย
อด      ทนยามนั่งเข้า          ภาวนา
นอน   ไม่ยอมนิทรา            ตื่นรู้
นาน    สักเจ็ดทิวา              วายชีพ มีฤา
ตาย    เพราะอดนอนผู้        เช่นนั้นหามีฯ

๓๙๙ เพื่อนกินหาง่าย
เพื่อน     เที่ยวเพื่อนเล่นล้อ      อาจิณ
กิน         อยู่ไหนไปกิน             อยู่ด้วย
หา         พบทั่วแผ่นดิน            ดาษดื่น
ง่าย        ประดุจปอกกล้วย      ใส่ป้อนปากกินฯ

๔๐๐ เพื่อนตายหายาก
เพื่อน     รักคู่ชีพม้วย        อาสัญ
ตาย       ที่ไหนตายกัน     คู่ม้วย
หา         ยากฝากชีวัน      แทนชีพ กันนา
ยาก       จักหาเหตุด้วย    มนุษย์ล้วนกลัว



ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น