๑๐๑๖. แร้งวัดสระเกศ
แร้ง ที่อยู่ป้าช้า ผีดิบ
วัด นอกกรุงไกลลลิบ แห่งน้ัน
สระ แกนับเป็นสิบร้อย ศพ
เกศ พระจักรีครั้ง รดน้ำพุทธมนต์ ฯ
๑๐๑๗. เปรตวัดสุทัศน์
เปรต ที่อดอยากร้อง โหยหวน
วัด ใหญ๋กลางพระนคร เขตแก้ว
สุ วรรณปฎิมากร องค์ใหญ่ สถิตแฮ
ทัศน์ เทพวรารามแพร้ว เพริศฟ้า มาดิน ฯ
๑๐๑๘.พระปรางค์วัดอรุณ
พระ สถูปโอ่อวดหน้า พระนคร
ปรางค์ พระเจษฎาบดินทร ท่านสร้าง
วัด อวดแขกเมืองจร เข้าอ่าว สยามแฮ
อรุณ ราชอาจอวดอ้าง อร่ามฟ้า เมืองสยาม ฯ
๑๐๑๙. วัดภูเขาทอง
วัด ที่พระน่ั่งเกล้า เนรมิตร
ภู ยกขึ้นประดิษฐ์ ประดับหล้า
เขา พระสุเมรุสถิต กรุงเทพฯ
ทอง สุวรรณสุถูปท้า โลกให้ มาชม ฯ
๑๐๒๐ วัดโพธิกษัตริย์สร้าง
วัด วังตั่งอยู่ข้าง เคียงกัน
โพธิ พระนั่งเกล้าสรรค์ เศกสร้าง
กษัตริย์ รักพระอรหันต์ รักสัจ ธรรมเฮย
สร้าง วัดโพธิโอ่อ้าง อวดฟ้า อ่าดิน ฯ
๑๐๒๑. วัดอัปสรสวรรค์
วัด เจ้าจอมน้อยชื่อ สุหรา นากง
อัป ยศเจ้าพระยา ร่วมสร้าง
สร ลักษณ์เอกธิดา ดวงสวาท
สวรรค์ ประทานเจ้าช้าง ช่วยต้ัง นามกร ฯ
๑๐๒๒. วัดราชโอรส
วัด พระราชบุตรสร้าง แสนงาม
ราช กิจเสร็จสงคราม พม่ากล้า
โอ ฬารตระการนาม พระราช ทานเฮย
รส พระพุทธเลิศหล้า เศกสร้าง สิบสี่ปี ฯ
๑๐๒๓. วัดเทพธิดา
วัด ที่พระลูกเจ้า จอมสยาม
เทพ อัปสรแสนงาม เศกสร้าง
ธิดา พระรามสาม รังสฤษดิ์
ราม ราชอาวาสข้าง เขตรั้ว ราชวัง ฯ
๑๐๒๔. วัดราชนัดดาราม
วัด ธิดาแห่งเจ้า ลักขณา
ราช บุตรพระราชา ธิราชสร้าง
นัดดา ขาดบิดา สิ้นพระ ชนม์แฮ
ราม ราชจึงโปรดสร้าง วัดให้ หลานขวัญ ฯ
๑๐๒๕. พระอารามหลวง
พระ อุทยานเถื่อนถ้ำ ลำธาร
อา เขตพระอภัยทาน นกเนื้ีอ
ราม พระวิปัสสนาญาณ ถือธุ ดงค์แฮ
หลวง ท่านสร้างเอื้อเฟื้อ แก่เจ้า หัวกู ฯ
๑๐๒๖. เสด็จประพาศต้น
เสด็จ ทอดพระเนตรบ้าน เมืองไกล
ประ เวศโดยชลาลัย บกบ้าง
พาศ พบราษฎรไทย ท่านเมต ตาเฮย
ต้น แบบที่บางช้าง เมื่อร้อย ปีมา ฯ
๑๐๒๗.เสด็จทางชลมารค
เสด็จ ไปทรงทอดผ้า กฐินทาน
ทาง พระอารามสถาน ถิ้นน้ำ
ชล เชี่ยวพระราชยาน เรือแห่ แหนนา
มารค สุวรรณหงส์ล้ำ เลิศด้วย เรือทรง ฯ
๑๐๑๑. ฟ้าสูงดินต่ำ
ฟ้า สีครามครอบฟ้า จักรวาล
สูง สุดจักประมาณ วัดได้
ดิน น้ำโลกสัณฐาน สี่ทวีป
ต่ำ รับแผ่นฟ้าไว้ ฟากฟ้า งำดิน ฯ
๑๐๑๒.ปลาตายน้ำตื้น
ปลา หมอปลาช่อนทั้ง ปลาฉลาม
ตาย อยู่ในน้ำตาม เพศฟ้อง
น้ำ ลึกย่อมมีความสุข ปลอดภัย เฮย
ตื้น นักคนมักจ้อง จับเนื้อ เถือกิน ฯ
๑๐๑๓. น้องรักนักร้อง
น้อง เป็นนักเล่นเต้น รำกิน
รัก รักแต่งตัวยั่วดิน ยั่วฟ้า
นัก เลงเล่นโบยบิน รำร่อน
ร้อง ขับเพลงไทยท้า เนตรหน้า ชายชม ฯ
๑๐๑๔. คิดสมบัติบ้า
คิด ร่ำรวยรุ่งฟ้า ราศี
สม มุติเป็นเศรษฐี โกฎิล้าน
บัติ วิบัติฝันดี ยามหลับ ไหลเฮย
บ้า เล่นเป็นชาวบ้าน ขี่ม้า ชมเมือง ฯ
๑๐๑๕. กินเหล้าเมามาย
กิน เหล้ารู้ว่าเหล้า เมามาย
เหล้า ช่วยให้เป็นชาย เก่งกล้า
เมา เหล้าหมดความอาย ทำชั่่ว
มาย ว่ารวยล้นฟ้า เพื่อล้าง ความจน ฯ
๙๙๖. กิ่งทองใบหยก
กิ่ง ก้านทุกกิ่งไม้ เป็นทอง
ทอง อร่ามงามตามอง เบิ่งบ้า
ใบ กลับเปลี่ยนเป็นของ วิเศษ
หยก ที่คนจีนทำ ว่าไม้เมือง สวรรค์ ฯ
๙๙๗. สิ้นไส้สิ้งพุง
สิ้น สุดคำพูดพร้อย ภาษา
ไส้ ขอดหมดตำรา ว่าไว้
สิ้น สูตรยกเอามา ว่าเล่น
พุง ที่เหลือแต่ไส้ แสนไร้ อาหาร ฯ
๙๙๘. สิ้นไร้ไม้ตอก
สิ้น ทรัพย์อับอัดอั้น ปัญญา
ไร้ เรี่ยวแรงเกี่ยวคา แฝกใช้
ไม้ ไผ่จักผ่ามา ฟั้นเชือก
ตอก สักเส้นหนึ่งไร้ ใช่ผู้ใช่คน ฯ
๙๙๙. สอดรู้สอดเห็น
สอด ตาสอดโสตรรู้ แลเห็น
รู้ เล็กรู้น้อยเป็น เป็ดน้ำ
สอด ตัวเล่นน้ำเย็น วนว่าย
เห็น แต่ฟ้าสูงล้ำ กับน้ำ และปลา ฯ
๑๐๐๐. จิ เจ รู นิ
จิ จิตตะเริ้มต้น ชีวิต
เจ เจตสิกต้ังจิต แต่ต้น
รู คือรูปนิมิตร เป็นร่าง กายเฮย
นิ ว่านิพพานพ้น โลกเข้า นิพพาน ฯ
๑๐๐๑. เหาะเหินเดินหน
เหาะ บินด้วยปีกน้ัน นกกา
เหิน เหาะด้วยฤทธา ย้อมได้
เดิน อากาศพบนา รี่ขับ ร้องแฮ
หน แห่งฤาษีใกล้ กลับต้อง ตกดิน ฯ
๑๐๐๒. ทุ สะ นิ มะ
ทุ ทุกข์ไม่อาจตั้ง อยูํ่ทน
สะ สมุทัยเหตุผล ทุกข์แท้
นิ นิโรธหลุดดล นิรทุกข์
มะ มรรคแปดทางแก้ ทุกข์เข้า นิพพาน ฯ
๑๐๐๓. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมงัสา
ฉันทะ รักใคร่ด้วย น้ำใจ
วิริยะ ภาคเพียรใน สิ่งน้ัน
จิตตะ จิตสอดส่องใส สว่างจิต
วิมังสา สอบสวนคร้ัน เสร็จแล้ว กิจการ ฯ
๑๐๐๔. แต่งตามใจฉัน
แต่ง ตามสะดวกโอ้ อารมณ์
ตาม ศัพท์ที่สังคม จดไว้
ใจ ดั่งลูกโป่งลม อัดแน่น
ฉัน ระบายออกให้ อกอั้น ดันคลาย ฯ
๑๐๐๕. เสียหายหลายแสน
เสีย ดายคำศัพท์ด้าน ภาษา
หาย สาปสูญคำมา ปากล้น
หลาย คำปู่ย่าตา ยายพูด กันแฮ
แสน สุดเสียดายด้น แต่งไว้ ให้ดู ฯ
๑๐๐๖. คำหยาบดาบคม
คำ คนบ้านนอกใช้ ด่ากัน
หยาบ ดุเด็ดเผ็ดมัน ไม่น้อย
ดาบ ทีชักฟาดฟัน คนชั่ว
คม กว่ามีดพับจ้อย เจียดไม้ใขตอง ฯ
๑๐๐๗. คำข่มคนชั่ว
คำ ดุเด็ดเผ็ดร้อน หยาบคาย
ข่ม มนุษย์หน้าไม่อาย หยาบด้าน
คน แต่ก่อนท่านหมาย ใช้เหมาะ เจาะแฮ
ช่ัว หยาบใช้คาบด้าน ต่อสู้ คนทราม ฯ
๑๐๐๘. คำยั่วคนย่อ
คำ พูดที่ยั่วเย้า เย้นหยัน
ยั่ว จิตคนที่คิดดัน ต่อสู้
คน ที่ขาดมิ่งขวัญ ดีฝ่อ
ย่อ ยิ่งยั่วให้รู้ จักสู้ สงคราม ฯ
๑๐๐๙. จะภะกะสะ
จะ ชะอย่าคบค้า ทุรชน
ภะ ชะคบแต่คน เลิศล้ำ
กะ ระประกอบกุศล ทุกเมื่อ
สะ ระนึกว่าตนน้ำ หยดแล้ว สูญหาย ฯ
๑๐๑๐. คำยอให้กะดก
คำ สรรเสริญเกียรติเจ้่า เหนือหัว
ยอ ว่าเก่งเกินตัว ต่อสู้
ให้ เก่งกาจไม่กลัว อริราช
กะดก ยกยอผู้ ใหญ่คุ้ม ครองตน ฯ
๙๘๕. ฤกษ์งามยามดี
ฤกษ์ พระจันทร์เข้าสู่ ราชา ฤกษ์แฮ
งาม พ่อโฉมยงมา เกิดไซร้
ยาม เมื่อพระสุริยา ยามเที่ยง วันแฮ
ดี แต่เริ่มแรกได้ ฤกษ์พร้อมย่อมดี ฯ
๙๘๖. ลดลาวาศอก
ลด โทษโปรดละเว้น ประหาร
รา เพื่อให้อภัยทาน โทษให้
วา ระจะถึงกาล รอผ่อน ผันแฮ
ศอก มัดแก้ออกได้ ผ่อนพ้นทรมาน ฯ
๙๘๗. ปลูกถั่วได้งา
ปลูก พริกไทยย่อมได้ พริกไทย
ถั้ว ปลูกออกดอกไสว เช่นน้้น
ได้ รับดอกผลไป ตามพืชพันธุ์เฮย
ถั่ว เม็ดแดงดำปั้น เปลียนด้ โดยไฉน ฯ
๙๘๘. ปลูกงาได้งา
ปลูก ถั้วผักถั้วตั้ง ฝักไสว
งา ปลูกเม็ดงาใน ไร่กว้าง
ได้ รับผลงาไป ตามพืชพันธุ์เฮย
งา จะกลายถั่้วบ้าง เช่นนี้ มีหรือ ฯ
๙๘๙.บาปบุญคุณโทษ
บาป เป็นคนชั่วร้าย เลวทราม
บุญ เกิดความดีงาม เรียบร้อย
คุณ ย่อมเกิดเป็นความ ดีส่งเสริมเฮย
โทษ บาปหยาบช้าต้อย ต่ำชั้นเดรฉาน ฯ
๙๙๐. สุ จิ ปุ ลิ
สุ สุตตะจักต้อง สดับฟัง
จิ จิตตะถามยัง รับรู้
ปุ ปุจฉาถามยัง คิดไม่ ตกแฮ
ลิ ลิขิตคำผู้ ปราญ์ให้ ใฝ่จำ ฯ
๙๙๑. เม กะ มุ อุ
เม เมตตาแก่ผู้ โฉดเขลา
กะ กรุณาแก่เขา ช่วยไว้
มุ มุทิตาช่วยเอา ใจเผื่อแผ่เฮย
อุ อุเบกขาให้ใช้ จิตเข้าเป็นกลาง ฯ
๙๙๒. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ
สัจจะ ถือสัตย์ไว้ ในกมล
ทมะ ข่มใจตน ฝึกได้
ขันติ อดจิตทน ทุกอย่าง
จาคะ เสียสละให้ แก่ผู้อื่นเขา ฯ
๙๙๓. วุ่นเป้นจุนกฐิน
วุน วายข่วยเย็บผ้า กาสา
เป็น สุดวันเวลา ทอดผ้า
จุน ค้ำไม่หักคา กฐินเดาะ
กฐิน ทอดให้พระเข้า กว่านี้ผิดวินัย ฯ
๙๙๔. ไว้เนื้อเชื่อใจ
ไว้ งานนางนิ่มเนื้อ นวลอนงค์
เนื้อ ที่วางไว้ตรง อกเจ้า
เชื่อ ใจว่าซื่อตรง คงสัตย์
ใจ รักเนื้อโคกเว้า ว่างไว้คอยเรียม ฯ
๙๙๕. ศาลาโกหก
ศา ลาท่านปลูกไว้ หน้าเมือง นครเอย
ลา ใหญ่มีคนเนื่อง แน่นหน้า
โก หกตลดหูเทือง หัวเราะ ลั่นแฮ
หก ว่าคนขี่้ม้า เกาะห้อย หางไป ฯ
